Poradnik ogrodniczy

Poradnik Ogrodniczy

Chryzantemy

Pierwsza wzmianka na temat chryzantem pochodzi z roku 500 p. n. e. a jej autorem jest wielki chiński uczony Konfucjusz.

Nie ulega wątpliwości, że chryzantemy pochodzą z Dalekiego Wschodu, gdzie są otaczane miłością a nawet stanowią przedmiot kultu. Stylizowana chryzantema znajduje się w herbie cesarskim japońskim a order chryzantemowy jest jednym z najważniejszych odznaczeń.

Co roku 9 września obchodzi się w Japonii święto złocieni.

Z Chin chryzantemy (mimo surowego zakazu wywozu sadzonek) przedostały się do Korei, następnie do Japonii około roku 386. W roku 1676 chryzantemy pojawiły się w Europie w Holandii. Polacy zainteresowali się uprawą chryzantem późno, pierwszą notatkę
na ich temat można znaleźć w „Ogrodniku Polskim” z roku 1887.

Większą popularnością cieszyły się początkowo chryzantemy uprawiane w doniczkach, dopiero później stały się popularne w uprawie na kwiaty cięte.

Chryzantema należy do rodziny astrowatych, jest byliną o łodygach rozgałęzionych, u dołu niekiedy zdrewniałych. Liście jajowate pierzasto wcinane, ząbkowane lub całobrzegie rozmieszczone są skrętolegle. Pojedyncze kwiaty rurkowate lub języczkowate zebrane

ą w charakterystyczne dla rodziny astrowatych koszyczki kwiatowe. Małe, średnie lub duże koszyczki kwiatowe zebrane są w baldachogrona. Pojedyncze kwiaty języczkowe i rurkowe odznaczają się przeogromnym bogactwem barw i kształtów charakterystycznym dla odmiany.

Chrysanthemums form inflorescences in the shape of stars, balls, hemispheres, umbrellas or pompoms.

The smallest are about 1 cm in diameter, the largest up to 20 cm. Colors – chrysanthemums can be yellow, ginger, cream, white, pink, purple, red, even greenish or a mixture of these colors – only black and blue are not available (if flowers of these last colors are sold – they are dyed).

Złocienie ogrodowe, które mają zastosowanie na rabatach bylinowych zwane są potocznie chryzantemami rabatowymi. Są wśród nich odmiany niskie, krępe nadające się na obwódki
i do pojemników i wysokie z kwiatostanami osadzonymi pojedynczo na łodydze, wyrastające nawet do 70 cm. zaletą chryzantem wieloletnich jest łatwość mnożenia, długi okres kwitnienia i duża trwałość roślin.

Złocienie ogrodowe wymagają gleby żyznej i obfitego nawożenia organicznego
i mineralnego. Idealnym miejscem w ogrodzie będzie ta jego część, która jest osłonięta
od wiatrów, odpowiednio nasłoneczniona, z glebą niezbyt ciężką i przepuszczalną. W pełnym słońcu chryzantemy obficie kwitną, mają wybarwione kwiatostany i piękne liście
oraz efektowny pokrój.

Dzielenie karp złocieni wykonuje się wiosną, gdy rośliny wytworzą pędy z dwoma – trzema dobrze wykształconymi liśćmi. Wykopane karpy otrząśnięte z ziemi, dzielimy tak, aby każdy dobrze wykształcony, zdrowy pęd miał 2 – 3 korzenie. Z jednej karpy można uzyskać
od kilku do kilkunastu sadzonek w zależności od odmiany. Powinny być zaraz posadzone.
Karpy przechowywane w okresie zimy trzeba na początku marca przenieść do widnego pomieszczenia o temperaturze ok. 12°C i obficie podlać. Po 4 – 5 tygodniach, kiedy urosną
na tyle, by można z nich pobrać sadzonki, przystępujemy do podziału. Złocienie rabatowe można rozmnażać również z sadzonek wierzchołkowych. Z roślin zimujących w gruncie sadzonki pobiera się w kwietniu – maju. Sadzonki ukorzeniają się łatwo po 2 – 3 tygodniach (w podłożu z torf + piasek). Do gruntu sadzi się je w połowie maja. W gruncie sadzonki chryzantem ogrodowych uszczykujemy kilkakrotnie (do końca czerwca) w celu dobrego rozkrzewienia. Pielęgnacja w gruncie polega na kilkakrotnym zasilaniu nawozami mineralnymi, odchwaszczaniu i podlewaniu.
W razie konieczności ochrona przed chorobami i szkodnikami (rdza, szara pleśń, mszyce, przędziorek, wcionastek).

Między licznymi odmianami występują różnice w odporności na mróz. Wiele jest odmian zimotrwałych w naszym klimacie, ale są śnież takie, które muszą być na czas zimy nakrywane gałązkami drzew iglastych, suchymi liśćmi. Są także odmiany, które należy przechowywać w pomieszczeniach zabezpieczonych przed mrozem. Dla złocieni rabatowych szczególnie niebezpieczne są nawroty zimy na przedwiośniu, ponieważ wcześnie rozpoczynają wegetację.
Niezależnie od sposobu przetrwania zimy, wiosną zaleca się złocienie wykopać, podzielić i posadzić na nowe miejsce. Rośliny te nie powinny pozostawać w jednym miejscu dłużej
niż dwa lata. Wówczas obficie kwitną, są zwarte i nie giną w czasie zimy.

Barwne kobierce chryzantem bylinowych mogą być pięknym akcentem w ogrodach działkowych i przydomowych, na tarasach i balkonach od połowy lata aż do późnej jesieni.

Kwiat dalii

Dalia pochodzi z Meksyku do Europy dotarła dopiero w końcu XVIII wieku.
Dalia jest byliną z krótkim silnym kłączem i pękiem korzeni z podługowatymi, dużymi bulwami.
Pokrój rośliny krzaczasty – łodygi liczne, silnie rozgałęzione 0,3 m do 2 m wysokie, grube, soczyste u nasady niekiedy lekko drewniejące, liście naprzeciwległe, pojedynczo lub podwójnie pierzastosieczne.
Kwiatostany to koszyczki długoszypułkowe na szczycie rozgałęzień, kwiaty języczkowe rozmaitych kształtów, barw i rozmiarów.
W hodowli dzięki krzyżówkom otrzymano ogromną liczbę odmian o kwiatostanach pustych, półpełnych i pełnych, podzielonych na kilka grup, jak np. dalie dekoracyjne, kaktusowe, pomponowe itd. Odmiany te różnią się kształtem kwiatów języczkowych, barwą, wysokością roślin, wreszcie wymiarami koszyczków, które w grupie liliput nie przekraczają 6 cm średnicy, zaś w grupie dalii dekoracyjnych mogą mieć średnicę 20-24 cm.

Specjalistyczne zakłady zajmujące się produkcją dalii stosują rozmnażanie z nasion niektórych odmian karłowych, lecz większość odmian dalii produkowana jest z sadzonek.
Dla amatorów najlepszym sposobem rozmnażania dalii jest podział karp.
Dalie są roślinami nie zimującymi w gruncie.
Gleba pod dalie powinna być średnio zwięzła, próchniczna, głęboko spulchniona.
Co roku sadzi się dalie w innym miejscu, najlepiej słonecznym starannie przygotowanym. Gleba pod wysadzenie dalii powinna być wzbogacona nawozem wieloskładnikowym w ilości 3-5 dkg/m2.
Odstępy między roślinami zależą od siły wzrostu odmiany karłowe sadzimy co 30 cm a wysokie co 1 m. Karpy przykrywa się warstwą ziemi 4-5 cm.
W razie suszy dalie podlewamy. W okresie wegetacji od połowy czerwca do połowy sierpnia uprawę zasilamy co 2-3 tygodnie w ilości 2-3 dkg/m2
Po pierwszych przymrozkach pędy dalii przycinamy na 8-10 cm i ich karpy wykopuje.
Przechowuje się je w pomieszczeniu w temp. 4-8 C przysypane torfem lub piaskiem, który ma je zabezpieczyć przed wysychaniem – jeśli się to stwierdzi w trakcie przechowywania to należy je lekko zrosić.

Niskie karłowe odmiany wysadza się do pojemników na balkony i tarasy oraz tworzy z nich rabaty kwiatowe.
Dalie nadają się do tworzenia grup na trawnikach, do sadzenia w szpalerach, a nawet bardzo wysokie na osłony – te odmiany należy palikować.
Kwiaty dalii jako rośliny do wazonu muszą po ścięciu być natychmiast wstawione do wody, zdobią przez 6-8 dni.
Dalia stała się rośliną folkloru – jej kwiatami stroi się u nas snopy ziela i dożynkowe wieńce, święcone na Matkę Boską Zielną – 15 sierpnia.

Kwiat lata- Phlox paniculata- Płomyk wiechowaty

Naturalne środowisko to wschodnia część Ameryki Północnej, w ogrodach znany od 1732 roku. Płomyki to byliny wysokości od 60 do 120 cm o pędach sztywnych, zielonych lub czerwinonabiegłych, mocno rozgałęzionych w części wierzchołkowej. Liście są podługowate lub eliptyczne długości 6 do 12 cm, szerokości 2 do 3 cm. Kwiaty zebrane są w gęste, wierzchołkowate mocno rozgałęzione baldachogrona, rozwijają się od lipca do września. Barwy kwiatów ogrodowych od białej do fioletowej przez różne odcienie różu, czerwieni oraz z kontrastowym oczkiem.

Płomyki mimo wielkiej popularności należą do roślin dość wymagających. Trzeba je sadzić na glebie żyznej, wilgotnej lecz przepuszczalnej z dużym dodatkiem torfu. Miejsce uprawy powinno być osłonięte od wiatrów, nie wystawione na palące słońce w godzinach południowych, może być lekko ocenione lecz nie pod drzewami gdzie zwykle jest zbyt sucho. Dobrze jest płomyki ściółkować materiałami organicznymi: torfem, przekompostowaną korą, kompostem. Płomyki rosną dość bujnie i stosunkowo szybko wyczerpują glebę ze składników pokarmowych, powinny więc być przesadzane nie rzadziej, niż co 5 lat. Wykopuje się je wiosną od III do V, przy tej okazji także się je dzieli. Na większą skalę płomyki rozmnaża się przez sadzonki wierzchołkowe od IV do VI, ukorzeniają się po 30 – 40 dniach.
Płomyki często są porażane przez mączniaka – ochrona odpowiednimi środkami chemicznymi oraz przez utrzymanie odpowiedniej wilgotności gleby.The flames are often infected with powdery mildew – protection with appropriate chemicals and by maintaining the appropriate soil moisture.

Płomyki wiechowate są bylinami rabatowymi podstawowego asortymentu, cenione za wspaniały zapach, ciekawostką jest to, że ich kwiaty są jadalne – mają słodkawo-korzenny aromat i taki smak. Można je dodawać do rozmaitych sałatek i deserów.
Płomyki na bukiety należy ścinać rano lub wieczorem, te łodygi gdzie nie wszystkie kwiaty są w pełni rozwinięte. Po ścięciu należy usunąć z łodygi dolne listki, łodyga powinna być przycięta ukośnie i natychmiast wstawić je do wody, zachowują trwałość w wazonie przez 5 do 7 dni.Flames for bouquets should be cut in the morning or evening, those stems where not all the flowers are fully developed. After cutting, the lower leaves should be removed from the stem, the stem should be cut diagonally and immediately placed in water, they will last in a vase for 5 to 7 days.

Uprawiajmy i wykorzystajmy płomyki wiechowate w ogrodzie, w wazonie jako kwiaty cięte i kulinarnie w kuchni.

Hosta - Polish name: funkia

Większość gatunków pochodzi z Chin i Japonii, ostatnio nastała moda na te efektowne i eleganckie rośliny. Są one szczególnie cenione ze względu na bardzo dekoracyjne liście.
Dzwonkowate kwiaty barwy białej, fioletowej, fioletoworóżowej zebrane są w grona po kilkanaście lub kilkadziesiąt. Kwitną w lipcu – wrześniu, u niektórych odmian kwiaty pachnące.
Poszczególne gatunki i odmiany funkii różnią się wysokością i pokrojem roślin, kształtem i barwą liści oraz kwiatów.
Można wśród nich spotkać odmiany kilkunastocentymetrowe oraz wysokości 70 – 100 cm.
Liście mogą wydłużone, jajowate lub sercowate. Odmiany funkii charakteryzuje niezwykłe bogactwo barw liści. Mogą być one jednobarwne w różnych odmianach (jasno lub ciemnozielone, niebieskie, sine, żółte) bądź wielobarwne, najczęściej zielonobiałe lub zielonożółte.
Barwa może być obrzeżeniem o różnej szerokości lub pośrodku plamą mniej lub bardziej regularną.

Funkie wymagają względnie żyznej i głęboko uprawionej ziemi wilgotnej i zaciemnionego stanowiska, choć znoszą suchsze.
Odmiany o barwnych liściach należy sadzić w miejscach bardziej nasłonecznionych dla prawidłowego wybarwienia liści.
Rozmnażanie – najlepiej wegetatywna przez podział roślin wiosną w marcu – kwietniu lub od połowy września do połowy października.
Nawożenie – 2 – 3 krotne od wiosny do sierpnia wpływa korzystnie na wzrost i rodzaj roślin.

Wytrzymałość na mróz zupełna, ich szczególną zaletą jest to, że mogą pozostać na tym samym miejscu przez wiele lat.

Rozrośnięte kępy funkii pokrywają powierzchnię ogrodu nie pozwalają rosnąć chwastom, co znacznie ogranicza czas na ich pielęgnację.
Funkie są odporne na choroby i szkodniki, jedynie ślimaki mogą dziurawić liście.
Przy tych zaletach należy więc znaleźć miejsce dla funkii w ogrodzie.

Fuksja

Fuksja, nazwana tak na pamiątkę L. Fuscha, niemieckiego botanika z XVI w., pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej.

Duże zróżnicowanie gatunków i odmian o różnej wysokości i pokroju.
Kwiaty w kątach liści albo w gronach lub wiechach, zwykle zwisłe, barw: purpurowej, czerwonej, białej i w kombinacjach ze sobą.
Jest to typowa roślina tzw. półcienia, najlepiej czuje się na wystawie wschodniej lub północnej.

Wszechstronne – do mieszkań, na balkony, tarasy a także do komponowania rabat z odmian niskich i o wzniesionych pędach.

Odmiany silnie rosnące, które osiągają 1 m. wysokości i tyle szerokości w dużych pojemnikach najładniej wyglądają w formie luźnych krzewów.
Fuksje o przewieszających się pędach posadzone mogą być do podwieszanych pojemników lub w skrzynkach balkonowych.

Miłośnicy fuksji mogą nadać odmianom silnie rosnącym formę pienną.
Z posadzonej wczesną wiosną sadzonki w trakcie wzrostu usuwamy wszystkie pędy boczne, a po osiągnięciu pożądanej wysokości pęd główny uszczykujemy i formujemy koronę – fuksję taką palikujemy.
Uprawa
Fuksje rozmnażamy przez sadzonkowanie, najlepiej od stycznia do marca lub sierpień – wrzesień.
Podłoże do uprawy zasobne w składniki pokarmowe z dużą zawartością substratu torfowego, w okresie wegetacji stale wilgotne.
Rośliny systematycznie zasilamy co 10 – 14 dni nawozami wieloskładnikowymi od marca do sierpnia.

czasami fuksję poraża rdza, szkodniki to najczęściej mączlik lub mszyce- stosujemy odpowiednie środki ochrony.

Najlepiej w jasnym pomieszczeniu w temperaturze 7 – 10C, ograniczamy podlewanie do jednego razu co 2 – 3 tygodnie.

Rejonowe Przedsiębiorstwo Zieleni Sp. z o.o. posiada w uprawie kilkanaście odmian fuksji o różnej sile wzrostu i różnorodnym ich zastosowaniu.

Surfinie

Wyhodowana w Japonii ponad dwadzieścia lat temu odznacza się wyjątkową bujnością wzrostu i odpornością na niesprzyjające warunki atmosferyczne.
Surfinie należy sadzić w pojemniki co 30 cm w podłoże torfowe z dodatkiem gliny (około 10%), jest rośliną wymagającą bardzo wysokich dawek nawożenia, najlepiej przy każdym podlewaniu.
Kilkanaście odmian surfinii różniących się barwą kwiatów ich wielkością, pokrojem roślin (zwisły lub częściowo wzniesiony) stwarza duże możliwości kompozycyjne.
Surfinia jest raczej odporna na choroby czy szkodniki, czasami pod koniec wegetacji może ją porazić mączniak- wówczas należy zastosować odpowiedni fungicyd np. Bayleton, niekiedy opanowują ją mszyce- zwalczamy stosując zoocydy.
Surfinie uprawiane na balkonie lub tarasie obficie podlewane i intensywnie nawożone będą długo i obficie kwitły.

Pelargonie

Jest to seria drobnokwiatowej pelargonii angielskiej, cechuje się zwartym pokrojem, obfitym kwitnieniem na silnie rozkrzewionych pędach, lekko się przewiesza.
Wymaga stanowiska słonecznego, umiarkowanego podlewania i regularnego cotygodniowego nawożenia.
Nadaje się do mis, skrzynek balkonowych i stojących pojemników.
Odmiany i kolory:
Angeleyes Bicolor – purpurowo-biała
Angeleyes Randy – burgundowa z białymi brzegami
Angeleyes Wiola – różowo-białe kwiaty
Angeleyes Burgundy – burgundowa
Angeleyes Orange – pomarańczowa.

Grupa pelargonii rabatowej o wczesnym kwitnieniu, niskim zwartym wzroście, dobrze się krzewi, samooczyszcza (przekwitłe kwiaty same odpadają- nie trzeba ich ręcznie usuwać.
Pelargonie te mają bardzo ciekawy kształt kwiatów o wciętych płatkach.
Polecane na tarasy, balkony do skrzynek, mis także na rabaty.
Kwiaty mogą mieć kolory: biały, łososiowy, jasnoszkarłatny, czerwono-biały.

Pelargonie znane są głównie jako rośliny ozdobne z kwiatów różnych wielkości, kolorów, kształtów oprócz tego w uprawie są też pelargonie, których główną ozdobą są barwne liście, kwiaty ich są mniej atrakcyjne.
Pelargonie o ozdobnych liściach występują w grupie rabatowych oraz bluszczowych.
Polecane są na balkony, tarasy i do kwiatowych donic, są wspaniałymi roślinami na rabaty do przydomowych ogródków.
Pelargonie te najlepiej rosną jeżeli mają dużo światła- lepszy kontrast kolorów liści, podlewać należy je umiarkowanie i systematycznie nawozić.

Grupa najbardziej znanych i popularnych pelargonii o wzniesionym pokroju w szerokiej gamie kolorów, zróżnicowanej sile wzrostu, obsadza się nią stojące pojemniki lub sadzi na rabatach kwiatowych.
Wymaga stanowiska słonecznego, najbardziej tolerancyjna na susze, systematycznie nawożona odwdzięczy się obfitym i długotrwałym kwitnieniem.

Gatunek ten ma rozgałęziające się zwisające pędy długości 40-100 cm. Liście osadzone są na długich ogonkach, mięsiste, błyszczące i gładkie, nieco podobne do liści bluszczu (stąd nazwa).
Kwiaty w zależności od odmiany, mogą być pojedyncze (te kwitną najobficiej), półpełne lub pełne, jedno lub wielobarwne od bieli do rozmaitych odcieni różu i czerwieni.
Zastosowanie do wiszących koszy i skrzynek balkonowych.
Wymagania pielęgnacyjno- uprawowe takie jak pelargonii rabatowej.
Bogactwo gatunków, odmian, form i kolorów daje możliwość szerokiego zastosowania pelargonii i stworzenia z nich ciekawych kompozycji.

Rośliny balkonowe - cykl porad

Zbliża się pora obsady balkonów i tarasów roślinami, które będą zdobić te miejsca późną wiosną, latem i jesienią. W poradniku przedstawione zostaną gatunki i odmiany znane oraz nowości. Cykl porad rozpocznie się od przedstawienia różnych grup pelargonii.

Piękne kwiaty tych pelargonii przypominają bratki i są wyjątkowo duże, pojedynczy kwiat może mieć średnicę nawet 4-7 cm. Wyrastają po kilka lub kilkanaście na sztywnej łodydze. Płatki są zazwyczaj lekko lub silnie pofałdowane. Szczególnie zachwyca u tych pelargonii barwa kwiatów. Bywają one dwu- lub wielobarwne, przeważnie w odcieniach różu, czerwieni i fioletu, ale spotyka się też odmiany kwitnące na biało. Płatki mogą być dodatkowo ozdobione kontrastowymi żyłkami, nieregularnymi plamami lub charakterystycznym oczkiem, które je właśnie upodabnia do bratków.
W zależności od odmiany pelargonie wielkokwiatowe mogą osiągać wysokość od 30-100 cm.
Najlepiej rosną w miejscach zacisznych, jasnych o świetle rozproszony, wymagają stale wilgotnego podłoża i zasilania, co 10-14 dni nawozami dla roślin kwitnących.
Pelargonie angielskie dobrze czują się w pomieszczeniach – na parapetach wschodnich i zachodnich okien, ale mogą również zdobić balkony i tarasy.
Warto nabyć, uprawiać i podziwiać piękne kwiaty tych pelargonii.

Bratki i stokrotki

Są to rośliny dwuletnie, które w pierwszym roku uprawy tworzą rozety liści i trochę kwiatów, a dopiero w drugim roku obficie kwitną.
Bratki bardzo dobrze znoszą przesadzanie w okresie kwitnienia, są odporne na przymrozki.
W uprawie jest wiele odmian bratków różniących się wielkością kwiatów, długością okresu kwitnienia oraz kolorami- mają wyjątkowo szeroką paletę barw.
Bratki w skrzynce balkonowej sadzimy co 15-20 cm, regularnie podlewamy, zasilamy co 7-10 dni nawozami do roślin balkonowych kwitnących oraz usuwamy przekwitłe kwiaty lub wiążące się nasienniki.
Stokrotki- im chłodniejsza wiosna tym ich kwiaty są trwalsze. Gama kolorystyczna obejmuje różne odcienie różowego, karminowego oraz biały. Odmiany różnią się wielkością kwiatów
(ich średnica wynosi 1,5-4 cm) oraz stopniem ich wypełnienia.
Zabiegi pielęgnacyjne przy uprawie stokrotek wykonujemy takie same jak przy bratkach.
Bratki i stokrotki zdobić mogą balkony, tarasy czy rabaty do końca czerwca.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. I

W poradniku w cyklu artykułów zostaną przedstawione rośliny przyprawowe i zielarskie.
Promocja ich przez Rejonowe Przedsiębiorstwo Zieleni Sp. z o.o. spowodowała, że są chętnie kupowane, uprawiane i stosowane.
Dziś o:

Bazylia pospolita.

Pochodzenie: Azja (Indie, Chiny, Mongolia)

Opis: jednoroczna roślina o mocno aromatycznej woni, silnie rozgałęziona łodyga, wysokość do 50 cm, liście owalne, kruche, naprzeciwległe zielone , znane są odmiany o liściach purpurowych zapachach: cytrynowym i cynamonowym.

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. bazilcus = królewski, w starożytności ozdabiano nią wnętrza świątyń i pałaców, w Europie południowej znana od XIIw, w Polsce uprawiana od XVIw.

Uprawa: roślina jednoroczna, rozmnażana z rozsady, ma duże wymagania cieplne i glebowe, polecana jest uprawa w donicach lub skrzynkach w mieszkaniach i na balkonach w miejscu nasłonecznionym

Formy stosowania: świeże i suszone liście, leczniczo z nich napary.

Związki czynne: olejek eteryczny, garbniki, saponiny, glikozydy kwaśne, flawoidy, sole mineralne.

Zastosowanie: obecnie leczniczo rzadkie: przeciw nieżytom żołądka, do pukania gardła w stanach zapalnych w przypadku uporczywego kaszlu. Olejek z bazylii (1-2 krople) bywa niekiedy stosowany w aromaterapii jako środek znoszący zmęczenie zwłaszcza umysłowe .Postawiona w oknie doniczka z bazylią odstrasza owady. Największe obecnie zastosowanie ma bazylia jako aromatyczna przyprawa kuchenna ułatwiająca trawienie, poprawiająca smak wielu potraw zwłaszcza z pomidorów, ale także jest stosowana w potrawach mięsnych i rybnych, farszach, pasztetach, sosach, sałatkach i zupach.

Uprawiajmy więc bazylię stosujmy jej liście wykorzystując jej wielorakie zastosowanie.

Asia (India, China, Mongolia)

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. II

Cząber ogrodowy

Pochodzenie: wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego, w Europie środkowej pojawił się we wczesnym średniowieczu za sprawą klasztorów.

Opis: roślina jednoroczna , wyrastająca do wysokości 30-40 cm, pędy silnie rozgałęzione, drobne wąskie, ciemnozielone naprzeciwległe liście. Ziele o specyficznym korzennym, aromatycznym zapachu i gorzkokorzennym smaku, podobnym do pieprzu.

Nazwa i kontekst kulturowy: przez wieki ceniona przyprawa uznawana też za afrodyzjak.

Uprawa: rozmnażany z nasion, można uprawiać go w doniczkach, na balkonach lub w ogródku. Wymaga stanowiska słonecznego, podłoża lekkiego ale pulchnego zasobnego w wapń, roślina jest wrażliwa na mróz.

Surowiec: ziele świeże lub suszone.
Związki czynne i działanie: olejek eteryczny, garbniki, śluz, karotenoidy, sole mineralne wapnia, potasu, magnezu, żelaza i sodu. Cząber ma działanie dezynfekujące i pomaga w dolegliwościach pokarmowych.

Zastosowanie: w farmacji sporządza się z niego różne herbatki lecznicze i nalewki. W kuchni jest składnikiem mieszanek ziołowych służących jako przyprawa do mięs, zapiekanek, potraw z ziemniaków, roślin strączkowych, sosów, gotowanej kapusty, potraw z grzybów, ogórków kiszonych i konserwowych. Cząber jest składnikiem pieprzu ziołowego.

Pamiętajmy, że cząber podaje się pod koniec gotowania, ponieważ długo gotowany powoduje gorzki smak potraw.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. III

Majeranek

Pochodzenie: Indie, Azja Mniejsza, wybrzeża Morza Śródziemnego

Opis: Krzewinka wysokości do 50cm, w Polsce uprawiany jako roślina jednoroczna wys. 30 cm. Roślina pokryta włoskami nadającymi jej popielatego koloru.

Nazwa i kontekst kulturowy: ceniony lek i przyprawa od czasów starożytności, także roślina obrzędowa. Do Polski trafił stosunkowo późno (XVw.) Początkowo ceniony raczej za właściwości lecznicze, później stał się ważną przyprawą.

Uprawa: ma duże wymagania cieplne, u nas roślina, można uprawiać z siewu wprost do gruntu, jednak skuteczniejsza jest uprawa z rozsady, którą sadzi się w rozstawie 20×40 cm po 15 maja. Na bieżące potrzeby uszczykuje się pędy z pojawiającymi się kwiatami, co stymuluje rozkrzewianie się rośliny. W końcu września następuje drugi zbiór polegający na ścięciu całej rośliny, którą następnie się suszy i oddziela części zdrewniałe od zielnych. Przechowywanie w szczelnych naczyniach (dla zachowania aromatu)

Surowiec: ziele zebrane w okresie kwitnienia

Związki czynne i działanie: olejki eteryczne, garbniki, kwasy organiczne, witaminy A,B1,B2, C i sole mineralne, przeciwzapalne, maść majerankowa jest używana przy katarze nawet u małych dzieci
Stosowanie: przyprawa często stosowana w naszej kuchni do żurku, kołdunów, pasztetów, mielonego mięsa, grochówki i wielu innych potraw. Majeranek (ziele) jest ważną rośliną dla przemysłu spożywczego i kosmetycznego.

Majeranek nadaje potrawom wspaniały aromat i korzystnie wpływa na proces trawienia. Spotkałem się ze stwierdzeniem, że szczypta majeranku z własnej uprawy zastępuje jego garść z torebki z zakupu.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. IV

Przedstawione poniżej rośliny przyprawowe i zielarskie są bylinami, czyli roślinami wieloletnimi, rozmnażanymi z nasion jako rozsady lub z sadzonek, rozłogów albo przez podział.

Hyzop lekarski

Pochodzenie: z terenu południowej i środkowej Europy. W Polsce występuje na ciepłych glebach wapiennych (rozprzestrzeniły się zdziczałe rośliny pochodzące z ogrodów dworskich i klasztornych przywiezione z Włoch przez Bonę Sforza)

Opis: Półkrzew (pędy częściowo zdrewniałe od dołu) wys. do 50-60cm, liście drobne, lancetowate, kwiaty zebrane są w pozorne okółki w pachwinach liści, mają pięciopłatkowy kielich, niebieskoliliową, różową lub białą koronę.

Nazwa i kontekst kulturowy: zioło służyło do rytualnych pokropień, co miało znaczyć oczyszczenie osoby pokropionej.

Uprawa: Ciepłe, zaciszne stanowiska, gleby średnio zasobne, wapienne. Rośliny można rozmnażać z nasion wysiewanych do skrzynek w połowie marca lub z sadzonek. Hyzop sadzi się w rozstawie co ok. 40cm. Lekkie wapnowanie sprzyja wzrostowi roślin. Na zimę wskazane okrywanie roślin.

Surowiec: ziele-szczyty pędów zbierane w czasie kwitnienia, ma cierpki korzenny smak oraz przyjemny aromatyczny zapach.

Związki czynne i działanie: olejki eteryczne, flawonidy, fitosterole, garbniki, działanie wykrztuśne, przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwpotne

Stosowanie: w farmacji do mieszanek ziołowych w kuchni do peklowania mięsa, przyprawiania pieczeni przede wszystkim cielęcej, zup ziemniaczanej i fasolowej, marynat, świeże liście nadają się do przyprawiania sałatek z ogórków i pomidorów oraz są doskonałym dodatkiem do twarogu, hyzop stosuje się też do produkcji likierów o gorzkim smaku, roślina ozdobna np. do ogródków skalnych i miododajna.

Posadźmy w ogrodzie hyzop i wykorzystajmy jego wszechstronne zastosowanie.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. V

Estragon (Bylica estragon )

Pochodzenie: Ukraina, Kaukaz. Do Europy południowej i zachodniej sprowadzona w trakcje wypraw krzyżowych.

Opis: bylina wytwarzająca liczne rozłogi. Wys. 120-150 cm, liście wąskie, zwisające, drobne, niepozorne kwiaty są skupione w kulistych koszyczkach kwiatowych w kolorze początkowo białożółtym, potem czerwonawym – kwitnie od lipca do września

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. nazwa pochodzi od słowa draco- wąż, smok. Roślinie uważano jako dobrą na ukąszenia jadowitych węży. Nazwę wywodzi się też od ekspansywności rośliny.
Uprawa: rozmnażanie wegetatywne, sadzonki rozłogowe, podział roślin matecznych. Sadzonki sporządza się z roślin 2,3 letnich. Estragon lubi gleby próchnicze, wilgotne, ale bez wody stagnującej. Stanowiska ciepłe i osłonięte.

Surowiec leczniczy: ziele-kwitnące szczyty pędów.

Związki czynne i działanie: olejki eteryczne (estragon), flawonidy, fitosterole, garbniki, dużo składników mineralnych oraz jod, żółciopędne, żołądkowe, rozkurczowe.

Stosowanie: w farmacji składnik mieszanek ziołowych w kuchni młode pędy używa się jako przyprawę do sałatek, sosów, ryb, potraw mięsnych. W bardzo prosty sposób można przyrządzić aromatyczną przyprawę do sałatek; wystarczy włożyć gałązkę świeżego estragonu do butelki octu i zamknąć szczelnie a po kilku dobach będzie gotowa do użytku.

W przemyśle spożywczym ziele używane jest do produkcji octu estragonowego, musztardy estragonowej i różnych mieszanek przyprawowych.
Podstawowym warunkiem stosowania estragonu jest używanie go na surowo lub do potraw, które gotuje się lub smaży bardzo krótko; w innym przypadku traci on cały swój delikatny aromat.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. VI

1. Lebiodka pospolita (oregano)

Pochodzenie: dziko rośnie na obszarze całej Europy.

Opis: bylina z silnie rozgałęzionym kłączem, wysokość do 60-80 cm. Liście okrągłe, naprzeciwległe, owłosione, od spodu lekko zabarwione na kolor czerwony; w lipcu i sierpniu ukazują się różowe baldachogrona

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. oros = góra i ganos = ozdoba, starożytni uważali, że lebiodka chroni przed ukąszeniami jadowitych zwierząt, w średniowieczu wierzono, że jej ziele chroni przed czarami

Uprawa: ciepłe słoneczne stanowiska, przepuszczalne, gleba o odczynie lekko zasadowym. Można ją rozmnażać wegetatywnie przez podział starszych roślin wiosną lub jesienią lub od połowy lata z sadzonek korzeniowych. Lebiodkę można też rozmnażać z siewu. W sprzyjających warunkach wokół roślin matecznych wyrastają samoistnie z siewu młode rośliny.

Surowiec leczniczy: ziele zbierane w okresie kwitnienia

Związki czynne: olejki eteryczne, garbniki, związki gorzkie, flawonoidy, fitosterole, sole mineralne

Działanie: pobudza apetyt, działa przeciwzapalnie żółciopędnie W medycynie ludowej stosowana też była przeciw bólom głowy, chorobom dróg oddechowych, przeziębieniom i do kąpieli wzmacniających.

Stosowanie: w farmacji ziele lebiodki wykorzystywane jest w wielu mieszankach ziołowych, kulinarnie główna przeprawa kuchni włoskiej, meksykańskiej i hiszpańskiej. Oregano jest niezbędną przyprawą do pizzy, służy też jako przyprawa do sałatek, sosu pomidorowego, zupy pomidorowej, warzyw, potraw z jaj i sera. Lebiodką przyprawia się mięso pieczone i z rusztu. Lebiodka harmonizuje z bazylią i pieprzem.

W starym zielniku można przeczytać taką opinię:,, Napar z listeczków lebiodki nerwy wzmacnia, porusza humory, ostrożnie jednak z ich braniem postępować należy, gdyż nieco gorączki sprawują, najlepiej nadaje się w konstytucjach zimnych, a wieku podeszłym ,,.

2. Lubczyk ogrodowy (maggi)

Pochodzenie: Iran, w Europie powszechnie stosowany w średniowieczu.

Opis: bylina osiągająca 2m wys. część podziemna kłącze z wyrastającymi z niego korzeniami, owoce płaskie, eliptyczne rozłupnie, liście podwójnie pierzastodzielne.

Nazwa i kontekst kulturowy: zioło magiczne, wierzono, że leczy ukąszenia węży, stanowi ochronę przed czarami i niepogodą, polska nazwa wiąże się z tym, że w obrzędowości ludowej przypisywano mu moc niezawodnego afrodyzjaku

Uprawa: ciepłe słoneczne stanowiska, lekki półcień, gleba głęboko uprawiona, ze względu na rozmiary należy sadzić w kącie ogrodu, pod ścianami lub płotami. Lubczyk rozmnaża się z rozsady przez siew nasion lub przez podział roślin. Zbiór świeżych liści na użytek kuchenny prowadzi się na bieżąco przez cały okres wegetacji, gdy rośliny osiągną większe rozmiary, Pędy z kwiatostanami należy usuwać. Liście suszy się i przechowuje w szczelnych naczyniach bez dostępu światła lub zamraża świeże

Związki czynne: lubczyk jest rośliną leczniczą i przyprawową zawierającą olejki, kumarynę, kwasy organiczne, skrobię, cukry, żywicę.

Działanie: moczopędne i żółciopędne, pobudza trawienie.

Stosowanie: w farmacji składnik mieszanek ziołowych do przyrządzania wywarów, w kuchni przyprawę stosuje się do sosów, rosołu, pieczonego mięsa, zup, warzyw, potraw z ryżu, kasz, drobiu i ryb. W mieszankach przyprawowych harmonizuje z pietruszką, szczypiorkiem pieprzem i rozmarynem. W kuchni dietetycznej używa się lubczyku z bazylią i koprem.

Syreniusz w 1613 roku podawał, że jeżeli lubczyk wykopano 1 października o godzinie 6 wraz z nacią, nasieniem i korzeniem, to ,, wielkie i znamienite skutki w małżeństwie rozterki i niezgody w nim równa,- proszę sprawdzić.

Rośliny przyprawowe i zielarskie Cz. VII

1. Lawenda wąskolistna

Pochodzenie: znad brzegów Morza Śródziemnego

Opis: krzewinka wysokości do 60 cm, dolne partie roślin drewnieją, liście wąskie, lancetowate, roślina pokryta kutnerem, który nadaje jej niebieskawą barwę, kwitnie od przełomu czerwca i lipca do późnej jesieni na niebiesko

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. lavare = myć, kąpać. Lawenda używana była do okadzania pomieszczeń, wierzono, że chroni przed zarazą, używano ją także do kąpieli.

Uprawa: miejsca ciepłe słoneczne, osłonięte od wiatrów stanowiska, żyzna przepuszczalna gleba o zasadowym odczynie; roślina dobrze czuje się przy południowych ścianach domu i na południowych skarpach. Rozmnażanie z sadzonek zielnych wczesnym latem, przez podział starszych egzemplarzy wczesną wiosną lub wysiew stratyfikowanych (w warunkach domowych w lodówce) nasion. Po 15 maja lawendę można wysadzać do gruntu, na zimę wymaga jednak zabezpieczenia, bo może przemarzać. Lawendę na suszony kwiat ścina się sukcesywnie w miarę rozkwitania poszczególnych kwiatostanów.

Surowiec leczniczy:kwiaty

Związki czynne: olejki, garbniki, antocyjany, fitosterole, kumaryny, kwasy organiczne

Działanie: przeciwskurczowe, uspakajające.

Stosowanie: roślina ozdobna, stosowana w kosmetyce, olejek lawendowy służy do produkcja mydła, wody toaletowej, ma również zastosowanie w barwieniu ceramiki. Lawenda (wyciąg z kwiatów) jest składnikiem niektórych leków – Nervosolu.Anglicy cenią lawendę jako dodatek do duszonego mięsa zajęczego i króliczego. Z racji swojego odświeżającego zapachu, a także możliwości insektobójczych (mole) saszetki z lawendą wkładano od wieków między ubranie w szafie.

2. Melisa lekarska

Pochodzenie: wschodnie kraje Morza Śródziemnego, rozpowszechniona w całym jego basenie za sprawą Arabów, a następnie po przez klasztory rozpowszechniony w całej Europie

Opis: bylina, wysokość 80 cm, liście naprzeciwległe, ząbkowane, owłosione, na szczytach pędów i w kątach liści, drobne, białe kwiaty, chętnie odwiedzane przez pszczoły. Część podziemna – płytko umieszczone kłącze. Roślina wydziela przyjemny cytrynowy zapach.

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. mel = miód. Botanik z XVIw. Paracelsus nazywał melisę „eliksirem życia”. Wierzono, że przywraca siły, a nawet młodość. Codzienne picie melisy miało zagwarantować długowieczność.

Uprawa: ciepłe, słoneczne, osłonięte miejsca, gleby lekkie, żyzne, zasobne w wapń i dostatecznie wilgotne. Melisę uprawia się z rozsady lub przez podział w rozstawie 40×40 cm. Na bieżące potrzeby zużywa się młode listki. Główny zbiór ziela w lipcu.

Surowiec leczniczy: ziele lub liście

Związki czynne: olejki eteryczne, garbniki, trójterpeny, fenolokwasy

Działanie: jako lek działa uspakajająco, przeciwbólowo, rozkurczowo, i orzeźwiająco.

Stosowanie: ważny surowiec leczniczy- sporządza się herbatki lecznicze, aromatyzuje się nią leki. Melisa jest również przyprawą stosowaną na surowo (ziele i liście) do surówek warzywnych, ziołowych sosów, chłodników, a także różnych napojów owocowych. Olejek melisy wykorzystywany jest w produkcji wódek gorzkich likierów i perfum.

Dawniej powiadano: ,,Ziele melisy ma tę moc, że gdy włożyć go do ula, pszczoły z niego nie uciekają i miodu chętnie dają”

3. Mięta pieprzowa

Pochodzenie: jej ojczyzną są Chiny i Japonia

Opis: bylina, wysokość w zależności od warunków uprawy 30-90 cm. Liście owalne ułożone naprzeciwlegle. Kwiatostany w kształcie kłosa, liliowe, chętnie odwiedzane przez pszczoły.

Nazwa i kontekst kulturowy: mięta jest cenionym ziołem od bardzo dawna, jej resztki znaleziono w egipskich grobowcach, w mitologii greckiej mowa jest o nimfie Minthe, którą zamieniono w roślinę mięty. Żydzi zielem mięty posypywali podłogi w synagogach. Zwyczaj ten praktykowano później w wielu włoskich kościołach. Za sprawą klasztorów uprawa mięty rozpowszechniła się w Europie w średniowieczu.

Uprawa: ciepłe, słoneczne stanowiska, znosi także półcień. Gleba żyzna o dużej zawartości wilgoci. Rozmnażanie wegetatywne z rozłogów korzeniowych. Sadzonki tniemy wczesną wiosną i umieszczamy 7 cm pod ziemią i dokładnie podlewamy. Największa zawartość olejku w roślinie występuje tuż przed kwitnieniem, wtedy ścina się całe rośliny na szerokość całej dłoni nad ziemią i suszy. Od staranności suszenia zależy jakość ziela. Na bieżące potrzeby używa się świeżych liści, które mają największą zawartość olejków.

Surowiec leczniczy: liście i szczyty pędów

Związki czynne: olejki eteryczne (mentol), garbniki, flawonoidy, związki gorzkie, kwasy organiczne, sole mineralne

Działanie: żołądkowe, żółciopędne, dezynfekujące, rozkurczowe, przeciwbólowe.

Stosowanie: lecznicze (napary, olejki, nalewki, w kosmetyce (pasty do zębów), w przemyśle spożywczym: gumy do żucia, likiery, słodycze, herbatki miętowe, napoje orzeźwiające. Liście mają zastosowanie jako dodatek do farszów, marynat do mięs, zup jarzynowych, duszonej kapusty, marchwi, grochu i sosów. W starym zielniku taką znajdziemy o niej opinię: ,,Mięty ziele na wszystkie choroby żołądkowe pomocne jest.”

4. Szałwia lekarska

Pochodzenie: rejon Morza Śródziemnego, Azja Mniejsza, Krym- to jej naturalne środowisko rośnie tam na wapiennych ciepłych zboczach.

Opis: Krzewinka, w warunkach naturalnych dorasta do wys. 2m, u nas do 60 om. W krajach, w których jest uprawiana istnieje wiele odmian o różnej sile wzrostu, pokroju i kolorze kwiatów. Liście lancetowate pokryte kutnerem.

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. salveo = być zdrowym, ziele cenione i szeroko uprawiane w starożytnej Grecji i Rzymie. W średniowieczu obowiązkowa roślina w klasztornych wirydarzach. Wierzono, że szałwia nie tylko leczy, ale zapewnia długowieczność.

Uprawa: nasłonecznione, osłonięte stanowisko, żyzna spulchniona gleba o odczynie obojętnym, lub lekko zasadowym. Szałwię można rozmnażać z siewu wiosną, lub latem z sadzonek zielnych., rozsada, która ma 3-4 pary liści po zahartowaniu może być sadzona do gruntu w odstępach 40-40 cm.

Surowiec leczniczy: liście

Związki czynne: olejki eteryczne, związki gorzkie, prowitamina A, witaminy B, C, PP i sole mineralne, związki trójterpenowe.

Działanie: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przywraca czynność skurczową jelit, ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów.

Stosowanie: w farmacji wchodzi w skład wielu mieszanek i preparatów ziołowych. W kuchni jest używana do przyprawiania tłustych potraw mięsnych, farszów, pasztetów i ryb. We Francji produkuje się wino szałwiowe. Olejek stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym i spożywczym.

Uprawiajmy szałwię ponieważ przysłowie mówi: ,,Tego śmierć nie ubodzie, u kogo szałwia w ogrodzie”

1. Tymianek pospolity (macierzanka tymianek)Pochodzenie: północne wybrzeże Morza Śródziemnego

Opis: krzewinka wysokości do 30 cm, liście lancetowate o podwiniętych brzegach.

Nazwa i kontekst kulturowy: łac. tymos = duch, wola. Roślinie przypisywano właściwości dodawania odwagi i śmiałości.

Uprawa: tymianek lubi ciepłe, słoneczne stanowiska i lekkie przepuszczalne gleby, podlewanie bardzo umiarkowane. Wskazane okrycie na zimę. Rozmnażanie przez wysiew nasion w marcu. Rozsadę wysadza się w maju w rozstawie 30×20 cm. Tymianek można też rozmnażać przez podział starszych rozrośniętych kęp roślin albo z sadzonek robionych w lecie.

Surowiec leczniczy: ziele

Związki czynne: olejki eteryczne, garbniki, fenylokwasy, trójterpenteny, flawonidy

Działanie: wykrztuśne, dezynfekujące, żołądkowe, rozkurczowe, przeciwzapalne.

Formy stosowania: w farmacji stosowany jest do produkcji syropów, ekstraktów, wywarów, herbatek leczniczych, leków antykaszlowych, wzmacniających i uspakajających. Jako przyprawa jest niezastąpionym dodatkiem do potraw tłustych, poprawia smak zupy fasolowej, grochowej, sosów i sałatek ziemniaczanych.

Tymianek jest również rośliną ozdobną i może być użyty w kompozycji np. na skalniaku.

Cykl porad o roślinach przyprawowych i zielarskich powstał przy współpracy z mgr inż. Sebastianem Wróblewskim.
Życzę korzystającym z poradnika, aby, opisane i zastosowane rośliny poprawiały smak i dietetykę spożywanych potraw, użycie ich lecznicze nie było konieczne a jeżeli już to skuteczne.
Z roślin przyprawowych i zielarskich można w ogrodzie komponować rabaty użytkowe, ozdobne i zapachowe, uprawiać je na balkonie a niektóre w doniczkach w mieszkaniu.

Wielobarwne i modne Jaskry

Wielobarwne i modne

Wczesną wiosną w kwiaciarniach przyciągają wzrok wielobarwne kwiaty z ogromną ilością płatków o średnicy kwiatu nawet do 8 cm- to jaskry azjatyckie. Gatunek ten pochodzi z Syrii, Iranu i południowej Europy.
Kwitnące wiosną jaskry w doniczkach zostały wyhodowane z siewek uprawianych jesienią i zimą w szklarniach.

Czym się kierować przy zakupie tej rośliny?
Jaskry które kupujemy powinny być zwarte, krępe mieć 1 rozwinięty kwiat i kilka pąków.

Wymagania jaskrów kwitnących.
Rośliny te lubią chłód wówczas będą długo kwitły, nawet kilka tygodni- najodpowiedniejsza dla nich temperatura to 14-16 C. Jeżeli nie ma przymrozków to doniczki z jaskrami można ustawić na balkonie czy tarasie. Rośliny te lubią dużo słońca, wówczas nie wybiegają i nie żółkną im liście. Podłoże w doniczce powinno być stale wilgotne, ale nie może utrzymywać się w podstawce woda gdyż może powodować to gnicie korzeni. Dokarmiamy rośliny czyli nawozimy co 7-10 dni najlepiej płynnym wieloskładnikowym nawozem z dużą zawartością potasu co wpływa korzystnie na rozwój i kwitnienie jaskrów.

Postępowanie z roślinami po kwitnieniu.
Jaskry są roślinami wieloletnimi po kwitnieniu jeżeli przestaną już zdobić dobrze jest ustawić doniczki z nimi w lekko ocienionym miejscu stopniowo ograniczać podlewanie i nie nawozić, spowoduje to zasychanie liści i przekwitłych pędów oraz wytworzą się w ziemi pazurkowate bulwki. Przechodzące okres spoczynku bulwki powinny być przechowywane w temperaturze 8-10 C i przysypane lekko wilgotnym torfem.

Uprawa jaskrów z bulwek w ogrodzie, na działce lub w skrzynce balkonowej.
Bulwki wysadzamy w końcu kwietnia po uprzednim ich dobowym namoczeniu w wodzie lub lepiej w roztworze środka grzybobójczego. Głębokość sadzenia 5-8 cm, odległość między bulwkami 15-20 cm. Podłoże z posadzonymi jaskrami powinno być stale wilgotne ale przepuszczalne. Rośliny powinny nam zakwitnąć pod koniec czerwca. W końcu września bulwki wykopujemy i przechowujemy według opisanych wyżej wskazówek.

Warto poznać te rośliny zdobiąc teraz kwitnącymi jaskrami mieszkanie czy balkon lub sadząc w odpowiedniej porze ich pazurkowate bulwki. Cała paleta barwnych jaskrów jest do nabycia w firmowym sklepie Rejonowego Przedsiębiorstwa Zieleni.

Nadszedł czas na wiosenne porządki w ogrodzie

Pogoda sprzyja rozpoczęciu prac w ogrodzie czy na działce.

Od czego rozpoczynamy prace?
Zdejmijmy okrycie zimowe z zabezpieczonych na ten okres roślin.
Oczyszczamy z zeschłych liści i pędów rabaty bylinowe.
Marzec to najlepszy okres na przycięcie większości gatunków krzewów i drzew owocowych
i ozdobnych – wcześniejsze porady na ten temat.
Wskazane jest rozsypanie nawozów mineralnych wokół uprawianych krzewów i drzew
oraz na rabatach kwiatowych a zwłaszcza z cebulowymi roślinami ozdobnymi.
Kwitnące już przebiśniegi, ranniki czy krokusy oraz wyrastające liście i pędy kwiatowe:
Tulipanów, hiacyntów i narcyzy są w fazie bardzo intensywnego wzrostu. Zasilając nawozami te rośliny w tym okresie wytworzą one drobne cebule, które odwdzięczą się nam obfitym kwitnieniem w przyszłym roku.
Wolne (przekopane jesienią) grządki należy zagrabić – zabieg ten ma zatrzymać zgromadzoną w okresie zimy wilgoć w glebie.
W części ozdobnej możemy już wysiać maciejkę, nagietki czy groszek ozdobny.
Na wygrabionych i wyrównanych zagonach możemy wykonać już pierwsze wysadzenia (cebula dymka) i wysiew wczesnych odmian: rzodkiewki, pietruszki, marchwi, kopru, grochu cukrowego i bobu. Warzywa te do wschodów potrzebują dużo wilgoci i nie są wrażliwe
na niskie temperatury. Wschody i dalszy szybszy wzrost tych roślin przyspieszy przykrycie ich agrowłókniny.
Pierwsze wczesne plony bardzo cieszą działkowców, mogą być skonsumowane prosto
z krzaka np. groszek cukrowy a na pewno zdrowsze niż z zakupu, bo wiemy czym
je nawoziliśmy i chronili przed chorobami i szkodnikami.

Pantofelki znów modne

Pantofelki znów modne

Także wśród kwiatów panują mody – z obserwacji asortymentu kwiaciarni wynika, że oferują obecnie chętnie uprawianą przed laty kalceolarię zwaną pantofelkiem.
Pantofelek pochodzi z andyjskich lasów w Ameryce Południowej.
Jako roślinę doniczkową uprawia się kalceolarię mieszańcową /Calceolaria hybryda/ otrzymaną w wyniku krzyżowania gatunków.
Liczne odmiany tego gatunku Rózią się między sobą wysokością i barwą kwiatów. Kwiaty mogą mieć barwę: żółtą, różową, czerwoną, wiśniową, być dwubarwne lub nakrapiane. Kształt ich jest niezwykły przypomina pantofelek lub nadmuchany balonik i tworzą zwartą kępę nad gęstwiną liści.

Rozmnażanie
Pantofelki rozmnażane są przeważnie z nasion, wysiewanych w lipcu lub sierpniu, po dwukrotnym przesadzeniu do coraz większych doniczek kwitnące rośliny otrzymuje się w lutym lub marcu. Rozmnażanie w warunkach domowych jest dość kłopotliwe lepiej nabyć roślinę w kwiaciarni. Najlepiej kupić taką, która ma jeszcze sporo nierozwiniętych pąków. Okres kwitnienia wynosi około 6 tygodni.
Gdy pantofelek przekwitnie można GOP przyciąć przesadzić do nowej ziemi. Odmłodzona w ten sposób roślina wypuszcza nowe pędy i zwykle zakwita ponownie, choć już nie tak obficie jak za pierwszym razem. Z wyrastających pędów możemy zrobić sadzonki, ukorzenić je następnie przyciąć, aby się rozkrzewiły i otrzymamy nową roślinę.

Wymagania
Pantofelek najlepiej czuje się w miejscach chłodnych /12 – 16 ºC/ gdzie dociera dużo rozproszonego światła. Nie wolno ustawiać go przy grzejniku lub na pełnym słońcu – najlepszym parapet okna wschodniego lub północnego. Ziemia w doniczce powinna być stale wilgotna – jej przesuszenie może być przyczyną szybkiego żółknięcia liści i więdnięcia kwiatów. Nadmiar wody grozi gniciem korzeni i zamieraniem całych roślin.

Uprawę i sprzedaż pantofelka prowadzi RPZ Sp. z o. o.
Warto na przedwiośniu, gdy za oknem jeszcze szaro, sprawić sobie tą kolorową o oryginalnych w kształcie kwiatach i niedrogą roślinę.

Przesadzanie roślin doniczkowych

Przesadzanie roślin doniczkowych.

Zbliża się marzec to stosowna pora na przesadzanie kwiatów uprawianych w naszych mieszkaniach. Młode rośliny przesadzamy co roku, starsze co 2-3 lata. U roślin przesadzanych wymieniamy wierzchnią warstwę ziemi. Z reguły decyzję o przesadzaniu podejmujemy kierując się stanem korzeni. Jeżeli zauważymy, że wyrastają już z otworu
w dnie doniczki lub bryła korzeniowa wyrasta ponad krawędź doniczki – to znaczy, że czas na zmianę ziemi i naczynia.

Doniczki;
Pojemnik na roślinę powinien być proporcjonalny do rośliny i tworzyć z nią harmonijną całość. Średnica doniczki powinna być o 2-4 cm większa od tej, w której do tej pory rosły rośliny. Doniczki mogą być plastikowe lub ceramiczne. Te ostatnie przed wysadzeniem
w nich rośliny powinny być wymoczone w wodzie, aby usunąć z nich szkodliwe dla roślin substancje, które mogłyby się wytworzyć w czasie ich produkcji. Oczywiście wszystkie pojemniki powinny mieć w dnie otwory, aby umożliwić odpływ nadmiaru wody w czasie podlewania rosnących w nich roślin. Na dno doniczki dajemy drenaż. Stanowić go mogą tłuczone skorupy doniczek ceramicznych, żwir, keramzyt lub gruboziarnisty piasek.

Ziemia do sadzenia;
Obecnie jest bardzo duży wybór rodzaju podłoży dla roślin – wybieramy odpowiednią ziemię dla danego gatunku kwiatów. Zwracamy uwagę na strukturę, skład, kwasowość i zawartość składników nawozowych w podłożu.

Jak przesadzać?
Na kilka godzin przed przesadzaniem rośliny trzeba obficie podlać. Rośliny o zdrewniałych pędach (fuksje, figowce, chińskie róże, mirty, oleandry) często po zimie maja pędy wybiegnięte, z rzadko osadzonymi liśćmi, możemy je przed przesadzeniem przyciąć – nadając im odpowiedni kształt i formę.
Mając do czynienia z dużymi okazami przesadzać roślinę powinny dwie osoby, jedna trzymać będzie doniczkę, a druga ciągnąć roślinę. Doniczkę z mniejszą rośliną odwracamy do góry dnem i trzymając jedną dłonią przy powierzchni, stukamy krawędzią Np. o stół. Bryła powinna znaleźć się w dłoni. Bryłę korzeniową rozluźniamy, usuwamy korzenie zgniłe, suche, nie usuwamy grubych korzeni Np. palowych u palm.
Na dnie doniczki oprócz wspomnianego już drenażu dajemy trochę świeżej ziemi. Wstawiamy bryłę korzeniową do nowej doniczki, ziemią wypełniamy wolne przestrzenie lekko ją ugniatając. Górny poziom ziemi powinien znajdować się 1-1,5 cm poniżej krawędzi doniczki. Posadzoną roślinę solidnie podlewamy i chronimy przez 2-3 tygodnie przed bezpośrednim nasłonecznieniem. Świeżo posadzone rośliny nie nawozimy przez 2 miesiące. Rośliny w nowej ziemi i doniczce odpowiednio pielęgnowane powinny dobrze rosnąć, zdobić pomieszczenie i cieszyć właściciela.

Hipeastrum

Uprawa HIPEASTRUM.

Uprawa hipeastrum niesłusznie zwanego amarylisem (polska nazwa zwartnica).
Ponieważ hipeastrum wymaga w czasie kwitnienia dużej ilości światła, w naszych warunkach klimatycznych najlepiej pobudzać jego cebule do kwitnienia od lutego do maja. W czasie wiosennej sprzedaży sklepy ogrodnicze oferują schłodzone cebule hipeastrum w kilku odmianach o różnej barwie kwiatów. Aby cebule wydały ładne duże kwiaty powinny mieć obwód co najmniej 22 – 26 cm i dobrze jest zaprawić je środkiem grzybobójczym. Cebule sadzimy tak aby ¼ do 1/3 części ich wystawała nad powierzchnię ziemi, podłoże powinno być próchnicze, na dnie doniczki dajemy warstwę drenażu. Rośliny powinny być umieszczone w widnym ciepłym miejscu w temp.20 – 24 ºC. Do czasu wyrośnięcia pędu kwiatowego rośliny podlewamy oszczędnie, a po ukazaniu się pąka obficie. Gdy zaczną wyrastać liście rozpoczynamy nawożenie co 10 – 14 dni najlepiej nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących. Po przekwitnięciu usuwamy pęd kwiatowy oczywiście pozostawiając liście. W tym okresie w cebuli gromadzą się substancje zapasowe i zawiązują w niej nowe paki kwiatowe kontynuujemy podlewanie i nawożenie. Dobrym rozwiązaniem może być przeniesienie w końcu maja hipeastrum do ogrodu. Należy wybrać mu miejsce zaciszne, nie narażone na bezpośrednie nasłonecznienie i o dostatecznej wilgotności. Od połowy sierpnia rośliny wprowadzamy w stan spoczynku zaprzestając nawożenia i ograniczając podlewanie. Okres zasuszenia trwa od 4 do 6 tygodni. Po czym doniczkę z cebulą umieszczamy w ciemnym, chłodnym miejscu /10 – 15 ºC/ na kilkanaście tygodni.
Sadząc cebule hipeastrum w drugiej połowie lutego możemy mieć jego piękne kwiaty na tegoroczną Wielkanoc ponieważ okres od posadzenia do kwitnienia wynosi 6 do 8 tygodni.

Wiosna zimą w mieszkaniu

Jak postępować aby mieć zimą w domu kwitnące gałęzie drzew i krzewów?

Pąki kwiatowe drzew i krzewów zawiązują się latem ale rozwijają się dopiero po przejściu spoczynku, który następuje pod wpływem niskiej temperatury. Pąki kwiatowe większości drzew i krzewów ozdobnych rozwijają się po około 5 – 6 tygodniach spoczynku
w temperaturze od -5 do +5 ºC. Gdy jesień jest ciepła jak w tym roku to spoczynek następuje dopiero w styczniu. Im bliżej wiosny tym większa pewność, że pąki kwiatowe rozwiną
się prawidłowo. Pędy najlepiej ścinać w czasie odwilży są wówczas pełne soków i mają nabrzmiałe pąki. Przed wstawieniem gałęzi do wazonu pionowo rozszczepiamy ich końce ostrym nożem na 5 – 7 cm. W trakcie pędzenia można pędy lekko zraszać oraz zapewnić
im wysoką wilgotność otoczenia.

Jakich gatunków drzew i krzewów pędy można pędzić?
Najczęściej przyspiesza się kwitnienie pędów forsycji, na ściętych w styczniu gałęziach brzozy, olszy i leszczyny po 2 – 3 tygodniach rozwiną się kotki i młode liście.
Pędzone w lutym pędy lilaków w temperaturze około 18 ºC, rozwiną się po 4 -5 tygodniach.
Pigwowiec ścięty w lutym też zakwitnie po 4 – 5 tygodniach.
Na gałęziach kasztanowca ściętych na przełomie lutego i marca pąki kwiatowe rozwiną
się po 5 – 6 tygodniach.
Gałęzie jabłoni czy czereśni ścięte w marcu rozwiną kwiaty po 2 – 3 tygodniach.
Trwałość kwiatów na pędzonych gałęziach zależy od temperatury im niższa tym wolniej będą się starzeć.
Tak czyniąc możemy mieć w mieszkaniu wiosnę dużo wcześniej niż za oknem

Pielęgnacja krzewów ozdobnych

Czy cięcie krzewów ozdobnych jest konieczne?

Cięcie krzewów ozdobnych jest jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych
w ogrodzie. Dobrze wykonane cięcie ma na celu poprawę zdrowotności roślin, podkreślenie ich naturalnego pokroju oraz wydobycie najważniejszych efektów dekoracyjnych. Poprzez systematyczne usuwanie niektórych pędów można stymulować wzrost innych części, poprawić kondycję krzewów oraz ograniczać ich rozmiary. Można skłaniać je do obfitego kwitnienia i owocowania.
Należy poznać krzewy i jakich zabiegów wymagają.

Rodzaje i terminy cięcia.
Krzewy sadzone z odkrytym systemem korzeniowym ich pędy powinny być przycięte na wysokość 20-40 cm od ziemi. Krzewy sadzone z pojemnika nie wymagają cięcia dotyczy to zwłaszcza tych gatunków, które źle znoszą ten zabieg: azalia, magnolia, oczar, piwonia krzewiasta, różanecznik, wawrzynek.

Ciecie pielęgnacyjne w następnych latach:
1)Krzewy przycinane po kwitnieniu: forsycja, jaśminowiec, kolkwicja, krzewuszka, migdałek, porzeczka ozdobna złota i krwista, żylistek, szczodrzeniec, tawuły argusa
i van Houtte´a wrzosowiec krwisty i jego odmiany, złotlin.
2)Krzewy przycinane w marcu, ale nie wymagające częstego ciecia tylko odmładzające co 3-4 lata: berberysy, dereń jadalny, irgi, karawana, lilaki, perukowiec, pigwowiec, złotokap.
3)Krzewy przycinane w marcu
– pędy skracane o 1/3: bez czarny i koralowy, ketmia, pięciornik, śnieguliczka.
– pędy przycinane nad 2-4 oczkiem: budleja, dereń biały, róże wielkokwiatowe, tawułka japońska i jej odmiany, wrzos pospolity.
4)Krzewy o zimozielonych liściach przycinamy na przełomie marca i kwietnia
lub w kwietniu, pędy skracamy o 1/3: berberys Juliany, bukszpan, trzmielina fortunei.
Pędy jednoroczne przycinamy na 2-4 oczkach: irga Hammera, ogonik, ostrokrzew, mahonia po kwitnieniu.

Tak cięte krzewy będą miały odpowiedni do gatunku pokrój oraz obficie kwitły i owocowały.

Podcinanie drzew i krzewów cz. I

Podczas spotkań z właścicielami działek i ogrodów często powtarzają się pytania: kiedy w jakim celu i jak przycinać uprawiane drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne.
W poradniku przedstawiony zostanie cykl porad w tym zakresie.
Kiedy prowadzimy cięcie?
W zależności od pogody najwcześniej tniemy drzewa jabłoni i gruszy, można już to czynić na przełomie lutego i marca.
Następnie przycinamy śliwy, morele i krzewy owocowe – przez miesiąc marzec.
Brzoskwinie lepiej ciąć dopiero w kwietniu, po zimie, wówczas widać które pąki są zdrowe, a które uszkodzone przez mróz pędy z nimi usunąć.
Opóźnione cięcie kwietniowe wskazane jest także dla wszystkich gatunków drzew po mroźnej, ciężkiej zimie. Młode wiśnie formułując je przez trzy lata tniemy na przełomie marca i kwitnienia, a później najlepiej ciąć je latem po owocowaniu, wówczas są mniej porażone przez choroby drzewa. Latem wskazane jest też wykonanie ciecia uzupełniającego pozostałych gatunków drzew – wykonujemy to w sierpniu.
Po co tniemy drzewa?
1. Regulowanie kształtu i wielkości koron drzew.
Swobodnie rosnące drzewa mogłyby osiągnąć wysokość 6 – 8 m – jak zebrać owoce z jego wierzchołka? Dlatego za pomocą cięcia możemy spowodować, ze drzewa karłowe będą miały 2 m wysokości, a silnie rosnące 3 m. Rozpiętość koron możemy utrzymać w granicach od 2 – 4 m. Za pomocą cięcia możemy nadać koronom kształt stożka lub pucharu, zapewniając w ten sposób korzystne nasłonecznienie całego drzewa.
2. Prześwietlenie koron.
Cięcie to ma ułatwić przenikanie światła słonecznego w głąb korony. Drobne i smaczne owoce wyrastają w tej części korony drzewa, gdzie dociera przynajmniej 50% światła. Prześwietlenie to usuwanie z korony nadmiaru gałęzi, pokładających się wzajemnie na sobie lub położonych blisko siebie. Przy regularnym corocznym cieciu usuwamy zazwyczaj 20-30% gałęzi uzyskując zagęszczenie korony. Jeżeli drzewo jest zaniedbane to trzeba niekiedy wycinać aż 2/3 gałęzi, by koronę rozrzedzić.
Prześwietlenie wywiera pozytywny wpływ na zdrowotność drzew. W koronach odpowiednio rozrzedzonych słońce i wiatr szybko osuszają liście i owoce po deszczu co w pewnym stopniu zapobiega rozwojowi chorób grzybowych.
3. Regularne owocowania.
Niektóre odmiany na przykład: „Oliwka Inflandzka” zwana pospolicie „Papierówką” owocuje przemiennie co drugi rok. Przeszkadzające gałęzie i pędy roczne w roku obfitego kwitnienia zrzucamy część pąków kwiatowych i odciążamy drzewa od nadmiernego owocowania. Wskutek cięcia wyrasta dużo młodych pędów, które nie będą owocować w pierwszym roku, ale będą rezerwą na rok następny. Gdy jedne pędy będą owocować, inne będą przygotowywać się do tej roli i w efekcie możemy mieć plon coroczny mimo, że nie w każdym roku obfity.

Podcinanie drzew i krzewów cz. II

Cięcie krzewów owocowych

Po posadzeniu krzewów porzeczek białych, czerwonych i czarnych oraz agrestu przycinamy je zostawiając 3 – 4 pędy z 2 – 3 oczkami licząc od powierzchni ziemi.
Po wejściu w okres owocowania cięcie krzewów mana celu ich odmładzanie i tak:

– u porzeczek czarnych, wycinamy pędy starsze niż 3 letnie oraz nadmiar pędów jednorocznych.
Owocujący krzew porzeczki czarnej powinien składać się z 8 – 10 pędów głównych, których najstarsze nie powinny mieć więcej niż 3 lata oraz z kilku pędów silnych młodych tylu ile wycięliśmy starszych gałązek.

– porzeczki czerwone, białe i agrest.
Usuwamy pędy starsze niż 4 letnie (krzewy te owocują najobficiej na pędach 2 – 3 letnich), pokładające się na ziemi oraz nadmiar pędów rocznych zwłaszcza cienkie drobne.

– cięcie malin.
Po posadzeniu należy pędy malin przyciąć tuż nad ziemią. Maliny dzielimy na owocujące na pędach dwuletnich i na pędach jednorocznych.
U odmian malin, które owocują na pędach dwuletnich po zebraniu z nich owoców należy je usunąć w połowie lata, natomiast z tych które wyrosły w danym roku zostawić 10 – 15 sztuk na metrze bieżącym – najlepiej uprawiać maliny przy drutach w szpalerze.
U malin owocujących na pędach jednorocznych wycinamy je wiosną na wysokości około 5 cm nad ziemią i w czerwcu usuwamy nadmiar młodych pędów – pozostałe będą owocować od połowy sierpnia do jesiennych przymrozków.

– ciecie jeżyn.
Posadzone jesienią jeżyny przycinamy wiosną roku następnego ich pędy w odległości 30 cm od ziemi. W danym roku wyrosną pędy, które przywiązujemy do podpór i na zimę osłaniamy od mrozu. W roku następnym te pędy będą owocować. Jesienią pk zbiorze owoców te pędy usuwamy i zostawiamy na owocowanie nowe wyrosłe w danym roku w ilości nie większej niż 5 – 8 z jednego krzewu.
Tak postępując będziemy mieć dobrze uformowane krzewy owocowe i zbierać z nich wiele dorodnych owoców.

Następna porada dotyczyć będzie krzewów ozdobnych.

Podaruj kwiatek babci

Zbliża się Dzień Babci (21 stycznia), warto oprócz życzeń podarować kwiatek – idealnie nadają się do tego pierwiosnki w doniczkach.

Dziś o dwóch gatunkach:
Pierwiosnek bezłodygowy – Primula acaulis – kwitnie w doniczce zimą a wiosną na działce lub w ogrodzie. Kwiaty ma osadzone na kilkucentymetrowych pędach, występują w całej palecie barw od białej, żółtej, różowej, czerwonej, niebieskiej i fioletowej po odmiany dwubarwne o kwiatach pojedynczych i pełnych. Średnica pojedynczych kwiatów w nowych odmianach dochodzi do 5 cm. Pierwiosnki najlepiej rosną w torfowej ziemi kwiatowej stale umiarkowanie wilgotnej czyli nie przesuszonej ani zalanej.
Pierwiosnek ten lubi miejsce jasne ale nie słoneczne i w okresie kwitnienia temperaturę 10 – 15 º C. Pierwiosnek bezłodygowy po kwitnieniu można przesadzić do ogródka w miejsce ocienione, podłoże wilgotne gdzie po regeneracji zakwitnie ponownie.

Pierwiosnek kubkowy – Prymula obconica pochodzi z Chin, dorasta do 30 cm wysokości, ma kwiaty zebrane w okazałe blachy na kilkunastocentymetrowych pędach. Barwa kwiatów biała, różowa, pomarańczowa, czerwona lub fioletowa. Wymagania miejsce uprawy, podłoża i wilgotności ma takie same jak pierwiosnek bezłodygowy, znosi jednak wyższe temperatury może stać dłużej w ogrzanym pomieszczeniu. Systematycznie nawożony kwitnie przez cały rok. Jest to roślinna doniczkowa do uprawy tylko w mieszkaniu nie nadaje się do przeniesienia do ogrodu.
Warto mieć łatwe w uprawie i pielęgnacji kolorowe pierwiosnki w domu ożywią nam tą szarą bezśnieżną ziemię.

Today about two species:

Pielęgnacja roślin doniczkowych w mieszkaniu zimą

Zima dla roślin uprawianych w naszych mieszkaniach to bardzo trudny okres. Związane to jest z małą ilością światła, niekorzystną bo zazwyczaj zbyt wysoką temperaturą oraz za niską wilgotnością powietrza.

Brak światła objawia się wyglądem roślin, są rzadko ulistnione i tracą atrakcyjny wygląd. Na okres zimy rośliny stojące w głębi pokoju staramy się przenieść bliżej okna. Sposobem wyrównania niedoboru światła jest obniżenie temperatury, przez co ograniczamy wzrost roślin. Im niższa temperatura tym rzadziej podlewamy rośliny, musimy uważać jednak by nie spowodować ich zasuszenia. Rzadko podlewamy też większość sukulentów a wielu gatunków kaktusów możemy nie podlewać przez całą zimę.

W okresie zimy większość roślin przechodzi okres spoczynku i wymagają w tym okresie obniżenia temperatury. W ogrzewanym mieszkaniu temperatura rośnie a jednocześnie spada wilgotność powietrza. Wtedy rośliny zaczynają żółknąć i opadają liście.
Uzupełnić niedobór wilgotności możemy przez zraszanie powietrza /nie samych roślin/ umieszczanie pojemników z wodą w ich pobliżu i na kaloryferach.

W okresie zimy roślin nie przycinamy i nie nabłyszczamy. Konieczne jest też przecieranie liści z kurzu, który powoduje zmniejszenie docierania do nich światła. Oczywiście roślin zimą nie nawozimy z wyjątkiem kwitnących w tym okresie. W trakcie wietrzenia mieszkania zwracamy uwagę aby rośliny nie były narażone na przeciągi i wpływające do mieszkania mroźne powietrze. Zbyt gwałtowne obniżenie temperatury /poniżej 10 C/ może powodować uszkodzenia roślin.
Podział roślin pod względem optymalnej dla nich temperatury w okresie zimy.

Aloes, alokacja, anturium, difenbachia, dracena, fitonia, fiołek afrykański, kroton, maranta, sindapsus, skrzydłokwit, stefanotis, syngorium.

Asparagus, azalia, ceropegia, cibora, hoja, juka, kliwia, koleus, kolumna, paproć – nefrolepis, palma – kencja, peperomia, szeflera, skrętnik, trzykrotka.

na klatce schodowej, werandzie w lekko ocieplonym jasnym garażu przezimują: datura, fuksja, kaktusy, mirt, oleander, ołownik, palmy chamedorea, daktylowa i waszyngtonia, pelargonie, pierwiosnek kubkowaty, psianka, rozmaryn.
W miarę możliwości zapewnijmy warunki i pielęgnację aby w jak najlepszym stanie przetrwały ten trudny dla nich okres.

Cyklameny - kwiaty jesieni i zimy

Za oknem szara zima, warto mieć pięknie i długo kwitnącą roślinę w mieszkaniu. Do nich należy popularny cyklamen perski zwany też fiołkiem alpejskim.
Cyklamen pochodzi z regionów leśnych wschodniej części obszaru śródziemnomorskiego.
Istnieje bardzo duża różnorodność odmian pod względem wielkości: od kilkunastocentymetrowych miniaturek do dużych 35-40 cm form. Kwiaty cyklamenów są białe, różowe, fioletowe lub purpurowe, bywają też dwubarwne. Liście także mogą być ich ozdobą – jasny wzór rozłożony na ciemnozielonej powierzchni. Dolna ich strona często purpurowa. Rozwinięte kwiaty utrzymują się na roślinie od 2 do 4 tygodni. Gdy więdną i zasychają należy wyrwać je z bulwy. Dojrzałe kwiaty (to kwiaty, co najmniej 5 dniowe) można wyrwać z bulwy, odciąć 1 – 2 cm szypułki, pozostałą szypułkę naciąć wzdłuż na 4 – 5 cm i włożyć do wazonu. Utrzymują się w wazonie od 2 do 3 tygodni. U dobrze pielęgnowanej rośliny w czasie uprawy wyrasta od 40 – 60 sztuk kwiatów.
Okres kwitnienia cyklamen trwa od września do kwietnia. Aby cieszyć się tak długo ich ozdobą należy zapewnić im odpowiednie warunki. Temperatura – najlepiej rozwijają się w 14 – 16 stopniach,
Podlewanie – gleba stale wilgotna, lecz nie mokra, nie podlewać bulw, a glebę. Nadmiar wody z podstawki w pół godziny po podaniu wylać. Nawożenie – najlepiej cotygodniowo w stężeniu 0,1% nawozem dla roślin kwitnących.
Choroby i szkodniki. Zbyt obfite podlewanie powoduje brunatnienie korzeni i gnicie bulw.
Duża wilgotność powietrza może powodować występowanie szarej pleśni. Cyklameny uprawiane w zbyt ciepłym pomieszczeniu mogą być atakowane przez mszyce, przędziorki i roztocza.
Postępowanie z rośliną wiosną po kwitnieniu. Gdy liście rośliny zaczynają żółknąć zaprzestajemy nawożenia i stopniowo ograniczamy podlewanie aż do ususzenia rośliny. Zamierające liście wyrywamy wraz z ogonkami. Najlepiej niech bulwa zostanie w podłożu (doniczki) na trzymiesięcznym spoczynku. Można w tym czasie wynieść doniczkę do piwnicy. Po tym okresie bulwę przesadzamy do świeżej ziemi pozostawiając ją w 1/3 odkrytą. Doniczkę ustawiamy w jasnym pomieszczeniu w temperaturze jak wyżej, zaczynamy systematycznie podlewać i 3 – 4 tygodnie po posadzeniu nawozić. Najpierw pojawiają się liście, a później pąki kwiatowe.
Rośliny sprzedawane w kwiaciarniach produkowane są z nasion. Wyhodowanie własnego kwitnącego cyklamena z bulwy wymaga trochę czasu i wykonania odpowiednich zabiegów uprawowo – pielęgnacyjnych, ale roślina powinna odwdzięczyć się nad długim i obfitym kwitnieniem.

Słów kilka na temat Gwiazdy Betlejemskiej

Nazwa botaniczna to wilczomlecz piękny – Euphoribia pulcherrima.
Nazwę zawdzięcza swojemu odkrywcy z 1824 roku Joelowi Robertsonowi Poinsettowi – ambasadorowi USA w Meksyku – to właśnie Meksyk jest jej ojczyzną. Do Europy poinsecja została sprowadzona w 1834 roku. W swojej ojczyźnie tworzy piękne krzewy dochodzące do 5 m wysokości z czerwonymi przykwiatkami. Częścią ozdobną rośliny są właśnie te barwne liście, znajdujące się pod kwiatostanem. Kwiaty poinsecji są koloru żółtego, drobne, niepozorne o średnicy około 5 mm zebrane w baldachy.

Pierwsza legenda głosi, że ich czerwona barwa pochodzi od krwi z pękniętego serca nieszczęśliwie zakochanej bogini.
Inna podaje, że czerwony kolor przykwiatki otrzymały w noc Bożego Narodzenia od Dzieciątka Jezus, które zamieniło podarowaną przez biedną dziewczynkę wiązankę z przydrożnych roślin w bukiet purpurowych kwiatów. Ta legenda i termin kwitnienia oraz kształt kwiatów nadały jej też nazwy “gwiazdy bożonarodzeniowej” lub “gwiazdy betlejemskiej”.

Produkcja poinsecji zaczęła się rozwijać w latach 70 – tych XX wieku, a od około ośmiu lat jest popularna i chętnie kupowana. Obecnie uprawianych jest wiele odmian gwiazdy nie tylko o czerwonej barwie przykwiatków, ale także białej, jasno i ciemnoróżowej oraz dwubarwnej pstrej.

Poinsecja jest kwiatem wrażliwym na niską temperaturę (10 C), zakupioną w kwiaciarni musimy starannie owinąć w kilka warstw papieru. Transport poinsecji do domu powinien być jak najkrótszy.
Gwiazda betlejemska nie znosi szoku termicznego, dlatego też jej rozpakowywanie powinno odbywać się stopniowo:
– najpierw należy rozchylić opakowanie,
– po dwóch – trzech godzinach możemy całkowicie odkryć poinsecje.
Gwiazda powinna przebywać w pomieszczeniu o temperaturze nie niżej niż 16 C, optymalna to 18-21 C.
Ziemia w doniczce powinna być stale wilgotna, przesuszenie lub zalanie podłoża powoduje opadanie liści.
Poinsecje ustawiamy w miejscu dobrze oświetlonym ale nie narażamy jej na przeciągi.
Gwiazda betlejemska pięknie udekoruje nam mieszkanie na okres świąteczno – zimowy, a właściwe z nią postępowanie pozwoli nam cieszyć się jej pięknem przez długi czas.

Zabezpieczenie roślin na działce i w ogrodzie na okes zimy

1. Posadzone jesienią drzewa owocowe okręcamy słomą, grubym papierem lub 2-3 warstwami agrowłókniny u nasady robimy kopczyki,

2. Kopczykujemy posadzone krzewy oraz róże na wysokości około 30 cm ziemią lub dobrze rozłożonym, suchym kompostem,

3. Pędy winorośli i jeżyn układamy w rowku głębokim na 15 cm i przysypujemy 25 cm warstwą ziemi. jeżeli pędy tych roślin są rozpięte na rusztowaniu lub altanie możemy je też okryć matami słomianymi, trzcinowymi lub włókniną,

4. Przed uszkodzeniami mrozowymi drzewa w drugiej połowie grudnia bielimy wapnem (2 kg wapna na 10 l wody + dodatek klajstru z mąki, gliny lub 1 l farby emulsyjnej aby zapobiegać zmywaniu wapna przez opady). Bielenie odbija promienie słoneczne, drzewo w mroźny a słoneczny dzień nie nagrzewa się zapobiega to pęknięciu pni, grubych konarów oraz powstawaniu ran zgorzelowych,

5. Rośliny cebulowe, które zimują w gruncie (tulipan, narcyz, hiacynt, krokus, lilia), jeżeli były posadzone we właściwym terminie i dobrze się przed zimą ukorzeniły a jest ona śnieżna to mogą przetrwać bez okrycia. Jednak lepiej nie ryzykować i rozłożyć dodatkową ściółkę: torf, rozdrobnioną, przekompostowaną korę, gałęzie świerkowe, sosnowe lub jodłowe (stroisz). Wykonujemy to późną jesienią po lekkim zamarznięciu gleby (na głębokość około 3 cm),

6. Zimujące w gruncie rośliny dwuletnie (bratek ogrodowy, dzwonek ogrodowy, goździk brodaty, malwy, stokrocie) po ustaleniu się ujemnych temperatur powinny być przykryte podobnie jak cebule,

7. Byliny większość gatunków nie wymaga szczególnych zabiegów przygotowujących je do przezimowania. warstwa śniegu zwykle wystarcza by ten okres przetrwały. Wyjątek stanowić będą rośliny świeżo posadzone jesienią oraz gatunki o ograniczonej wytrzymałości na mrozy: lawenda, zawilce japoński i wieńcowy, monbrecja (krokosomia). Przed nastaniem silniejszych mrozów trzeba je okryć. Służyć do tego mogą suche badyle, włóknina, a za najlepsze uważa się gałęzie drzew i krzewów iglastych. Stroisz jest materiałem przewiewnym, pod nim nie grozi roślinom zaparzenie przy nagłym ociepleniu, pod tymi gałęziami niechętnie zimują szkodniki, w tym gryzonie,

8. Pnącza, zwłaszcza młode (powojnik, milin, glicyna) można zabezpieczyć przed mrozem obsypując podstawy pędów kopczykiem suchych liści, kory lub torfu. liście zabezpieczamy przed rozwianiem przez wiatr,

9. Rośliny iglaste i krzewy zimozielone np rododendrony giną zimą częściej nie z silnych mrozów, lecz z niedostatku wody. Zimą w dni słoneczne oraz podczas okresowych wzrostów temperatury jak i pod wpływem mroźnych wiatrów woda z igieł i liści wyparowywuje (transpiruje). Nie może być ona uzupełniona, bo korzenie nie funkcjonują, kiedy ziemia jest zamarznięta. Przed zima należy te rośliny mocno podlać, przykryć ziemię wokół zimozielonych roślin jakąś ściółką np z kory, trocin czy torfu wysokiego. Ochroni to roślinę przed zbyt wysokim przemarznięciem gruntu i pozwoli zachować więcej wilgotności ziemi. część nadziemną tych roślin należy osłonić jakimś ażurowym materiałem chroniącym je zarówno przed słońcem jak i mroźnymi północnymi i wschodnimi wiatrami. Nadmiar śniegu może też wyrządzić szkody w roślinach iglastych. pod jego ciężarem rozłamywane i zniekształcane są zwłaszcza odmiany kolumnowe jałowców, żywopłotów i cyprysików. zapobiegamy strząsając z nich śnieg po obfitych opadach. Młode, niewysokie rośliny form kolumnowych poleca się jesienią powiązać wokół sznurkami,

10. U hortensji, która już jesienią zawiązuje pąki kwiatowe owijamy pędy kilkoma warstwami agrowłókniny a podstawę obsypujemy kwaśnym torfem lub korą,

11. Trawnik powinien być przed jesienią wygrabiony – pozostałe liście mogą powodować gnicie trawy.

Takie postępowanie z roślinami przed i w okresie zimy pozwoli znieść im tę porę roku.

Choinka w domu

Symbolem świąt w każdym domu jest choinka, może być sztuczna lub żywa (ta będzie opisana) – zazwyczaj kupujemy drzewko bez korzenia czyli ścięte w dolnej części lub modniejsze ostatnio drzewka sprzedawane w doniczkach z wykształconym systemem korzeniowym. Jest to z reguły świerk lub jodła.

Kupując choinkę, najlepiej w ciągu dnia a nie wieczorem, należy sprawdzić czy igły jodeł są błyszczące a gałęzie świerka nie matowe – to świadczy, że nie są wysuszone i niedawno zostały ścięte. Choinkę w plastikowej siatce należy rozpakować, aby sprawdzić czy jest foremnie ukształtowana tzn. czy poszczególne gałęzie są równomiernie rozmieszczone na głównym pędzie. Zakupione wcześniej drzewko najlepiej umieścić w chłodnym pomieszczeniu np. na balkonie lub w piwnicy, końcówkę pędu dobrze jest wstawić do pojemnika z wodą.
Do mieszkania choinkę wnosi się tuż przed świętami, najlepiej zapewnić jej miejsce jak najdalsze od kaloryfera czy innego ciepła oraz stojak z wodą. Drzewko z dostępem do wody będzie zdobić przez 3 tygodnie bez wody 7-10 dni. Brak dostępu do wody i niska wilgotność powietrza powoduje, że ze świerka opadają igły a u jodły zasychają na pędach.

Należy zwrócić uwagę czy rosła cały czas w doniczce czy została do niej wsadzona przed sprzedażą. Jeżeli została wsadzona do doniczki przed świętami to jest mała szansa, że po przeniesieniu do mieszkania nie zaschnie i nie zginie. Choinkę w pojemniku ustawiamy również z dala od urządzeń grzewczych, systematycznie podlewamy, nie zalewając korzeni – podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne.
Jeżeli taką choinkę zamierzamy następnie wysadzić w ogrodzie lub na działce w mieszkaniu powinna być jak najkrócej do 10 dni. Zbyt długi pobyt w mieszkaniu może rozhartować nasze drzewko, rozpocznie wzrost i nie można go wystawić po świętach na zewnątrz. Jeżeli nasza choinka rozpocznie wzrost to jedyne wyjście przechować ją do kwietnia w chłodnym, jasnym pomieszczeniu nie zapominając o podlewaniu.
Choinkę która w mieszkaniu nie rozpoczęła wegetacji i nie rozhartowała się można po świętach przenieść na osłonięty balkon – zabezpieczyć osłoną z włókniny i pod doniczkę podłożyć kawałek styropianu. W ogrodzie można doniczkę z choinką zadołować czyli zakopać o ile ziemia nie jest zamarznięta. Miejsce na czas oczekiwania do wsadzenia naszej choinki na stałe lub do przesadzenia do większej doniczki należy wybrać zaciszne, osłonięte od wiatrów i intensywnego nasłonecznienia.

Jeżeli dobrze wybierzemy drzewko na choinkę i zapewnimy mu odpowiednie miejsce oraz pielęgnację to będzie ozdobą mieszkania w święta a później ogrodu.

Ciemiernik - kwiat zimy

Warto pomyśleć o roślinie, która może kwitnąć na działce lub w ogrodzie od listopada do kwietnia- to Ciemiernik biały- Helleborus niger. Kwiaty ma białe ale korzeń czarny stąd różnice w nazwie polskiej i łacińskiej. Z powodu terminu kwitnienia w Niemczech, Anglii i Francji ciemierniki zwane są różami Bożego Narodzenia.

Ciemiernik- jest to bylina w naturalnych warunkach występuje na wapiennych skałach w Apeninach i w Karpatach Wschodnich w lasach i zaroślach.
Wytwarza grube pękate kłącze, z którego wyrastają liście są trwałe, skórzaste, ciemnozielone, pokryte lśniącą skórką. Liście są odziomkowe, dłoniastozłożone.
Między liśćmi wyrastają łodygi do wysokości 30 cm a na szczycie każdej rozwijają
się 2-3 białe kwiaty. Po kwitnieniu rozwijają się owocostany w formie mieszków.

Ciemierniki warto posadzić w ogrodzie lub na działce w miejscu zacisznym i półcienistym. Lubi glebę gliniastą, próchniczną, obficie zasiloną wapnem, zasobną w wodę.
Ciemierniki rozmnażamy przez podział roślin lub siew nasion. Do podziału nadają się silnie rozrośnięte, kilkuletnie okazy z których można uzyskać kilka roślin potomnych czyli posiadających te same cechy. Miejsca podziału zabezpieczamy środkiem grzybobójczym lub węglem drzewnym. Zalecane są dwa terminy dzielenia ciemierników – kwiecień /II – ga połowa/ lub sierpień. Podczas podziału roślin należy uważać, aby nie uszkodzić korzeni gdyż ciemierniki niezbyt lubią dzielenie i przesadzanie. Rozmnażanie z nasion gwarantuje możliwość uzyskania dużej liczby roślin
w stosunkowo krótkim czasie- ale nie uzyskamy wiernego powtórzenia cech matecznych. Mogą pojawić się rośliny o kwiatach w kolorze różnych odcieni różu i z plamkami na płatkach.
Nasiona wysiewamy natychmiast po zbiorze, siewki kwitną zwykle w trzecim roku.
Ciemierniki nawozimy wiosną /w kwietniu/ i jesienią /we wrześniu/ najlepiej mieszanką wieloskładnikową w ilości po 15 g/m2. Należy pamiętać, że w lecie rośliny przechodzą okres spoczynku. Wskazane jest wyściółkowanie miejsca ich uprawy odkwaszonym torfem
lub przekompostowaną korą. W okresie suszy konieczne jest podlewanie miejsca uprawy ciemierników.

Wszystkie części roślin są trujące, szczególnie liście i korzenie. Zawierają niebezpieczne glikozydy, które w odpowiednich dawkach można wykorzystać do sporządzenia naturalnych skutecznych leków nasercowych. Trujące i lecznicze właściwości ciemierników znane były ,,ojcu medycyny” Hipokratesowi (V/IV w. p.n.e.) Leczono tym ziołem dusze i ciało. Ciemiernikiem odpędzano też czary i złe moce. Pozostałością tych przekonań jest istniejący w Wielkiej Brytanii zwyczaj sadzenia ciemierników blisko progu drzwi wejściowych do domu, co chronić ma mieszkańców przed złymi duchami. Uważam jednak, że powinniśmy sadzić ciemierniki w ogrodzie i na działce przede wszystkim ze względu na termin kwitnienia i piękne trwałe kwiaty, które w wazonie w mieszkaniu są ozdobą
przez dwa tygodnie.

Kwiaty przedwiośnia

Pierwszymi roślinami, które zakwitają na działce lub w ogrodzie w zależności od pogody w połowie lub pod koniec lutego są śnieżyczka-przebiśnieg i rannik.

Przebiśnieg- po łacinie Galanthus-nazwa pochodzi z greckiego gala –mleko i anthos-kwiat.

Opis rośliny.
Przebiśnieg tworzy 2-4 równowąskie, rynienkowate liście, silnie rosnące dopiero po kwitnieniu. Kwiaty białe osadzone pojedynczo na łodygach 10-12 cm są pochylone i mają 3 zewnętrzne płatki dłuższe a 3 wewnętrzne krótsze z seledynową plamką na wierzchołku. Część podziemna to wieloletnia cebula wielkości orzecha laskowego, pokryta jasnobrązową łuską.

Rozmnażanie
Oddzielanie cebul przybyszowych, możliwe również z nasion, ale siewki kwitną dopiero po kilku latach i ich pielęgnacja jest dość kłopotliwa.

Uprawa i zastosowanie
Stanowisko- słoneczne lub pólcieniste, wymaga gleby próchnicznej, dostatecznie wilgotnej, nie przesychającej w lecie.
Cebulki najlepiej wysadzać w drugiej połowie września, co 8-10 cm na głębokość 6-8 cm. Na tym samym miejscu przebiśniegi mogą rosnąć kilka lat, tworząc gęste kępy. Wskazane jest wyściółkować miejsce ich uprawy torfem lub rozdrobnioną korą, co będzie chroniło glebę przed nadmiernym wysychaniem podczas letnich upałów.
W celu rozdzielenia nadmiernie zagęszczonych roślin wykopuje się cebule po zaschnięciu liści, pod koniec maja lub na początku czerwca i przechowuje do jesieni przykryte lekko wilgotnym torfem lub trocinami w temperaturze 18 C.
Najlepsze zastosowanie przebiśniegów to obsadzanie terenów pod drzewami i w sąsiedztwie krzewów, na brzegach rabat i w ogrodach skalnych.

Rannik zimowy- po łacinie Eranthis hyemalis- nazwę tę utworzono z dwóch greckich słów: er-wiosna i anthos- kwiat.

Opis rośliny
Na przedwiośniu pojawiają się najpierw krótkie około 10 cm pędy zakończone żółtymi w kształcie pucharków kwiatami, otoczonymi kryzą wąskich, żywozielonych listków. Liście właściwe pojawiają się nieco później, są głęboko wcinane i po kwitnieniu stanowią element dekoracyjny do końca wegetacji- koniec maja.
Organem podziemnym jest mała o nieregularnym kształcie bulwka i barwie brązowobrunatnej- podobnej do grudki ziemi.
Kiedy przychodzi czas rannik zakwita nawet wśród topniejącego śniegu i kwitnie około 20 dni.

Rozmnażanie
Najprostszy sposób przez podział bulwek, możliwe także z nasion- wysiewanych tuż po zbiorze ( w maju), siewki kwitną w 2-3 roku

Uprawa i zastosowanie
Stanowisko- słoneczne lub lekko zacienione, gleba wilgotna o odczynie obojętnym lub zasadowym.
Bulwki rannika wysadzamy we wrześniu na głębokość 5 cm w dobrych warunkach szybko się rozrasta i tworzy duże kępy- mogą pozostać w tym samym miejscu przez kilka lat.
W razie konieczności przesadzenia rannika bulwki wykopujemy w maju przed całkowitym zaschnięcie liści wówczas łatwiej jest je znaleźć. Dalsze postępowanie z bulwkami do czasu sadzenia tak jak z cebulkami przebiśniegów.
Zastosowanie- do tworzenia grup ogrodowych pod drzewami i w sąsiedztwie krzewów, a także na rabatach.
Kiedy na przedwiośniu szaro warto cieszyć się pierwszymi kwiatami na działce i w ogrodzie. Przebiśniegi i ranniki które kwitną w jednym terminie i dobrze ze sobą się komponują.

Śnieżnik i Puszkinia

Łacińska nazwa tej rośliny pochodzi od greckich słów chiono-śnieg i doxa-duma, chwała, sława- wskazuje na bardzo wczesny termin kwitnienia tej rośliny.
Śnieżniki kwitną w marcu do połowy kwietnia.

Opis rośliny
Z cebuli wyrastają 2-4-ech wąskich liści oraz około 15 cm. szypułka a na niej liczne gwiazdkowate kwiaty niebieskie z białym środkiem. Organem podziemnym jest kulista cebulka o obwodzie 5-6 cm.

Rozmnażanie
Najłatwiejsze i najczęściej stosowane z cebul przybyszowych odejmowanych od rośliny matecznej po wykopaniu. Możliwe rozmnażanie z nasion wysiewanych we wrześniu, siewki zakwitają po 2-3 latach w zależności od staranności zabiegów pielęgnacyjnych: podlewania, odchwaszczania i nawożenia.

Uprawa i zastosowanie
Miejsce uprawy słoneczne lub lekko ocienione, gleba próchniczna i wilgotna. Cebulki wysadzamy we wrześniu w odległości od siebie co 8-10 cm na głębokość 5-6 cm, mogą pozostać na jednym miejscu kilka lat. Miejsce wysadzenia ściółkujemy 2-4 cm warstwą torfu lub drobnej kory. Jeżeli kępy śnieżnika zbyt się zagęszczą wykopujemy cebulki w I-ej połowie czerwca, po oczyszczeniu przechowujemy do czasu sadzenia w temp. 18-20 C.
Zastosowanie: rabaty, skalniaki, jako podsadzenia drzew i krzewów zwłaszcza liściastych gdyż kwitnienie i pełnia wegetacji śnieżnika nastąpi przed pełnym rozwojem ich liści.

Nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego chemika i botanika.

Opis rośliny
Z rośliny wyrastają 2-4 równowąskich liści oraz szypułka w górnej części ze skupiną w gęstych gronach drobnych kwiatów w kolorze bladoniebieskim z ciemniejszą smugą po zewnętrznej stronie płatków. Kwiatostany przypominają małe hiacynciki. Puszkinia kwitnienie rozpoczyna w połowie marca i trwa przez kwiecień. Cebulka puszkinii jest szarego koloru i ma obwód 6-8 cm.

Rozmnażanie
Z cebul przez oddzielenie cebulek przybyszowych, oraz łatwe z nasion, których rośliny wytwarzają dużo, same łatwo się rozsiewają wokół roślin matecznych i jeżeli ich nie zniszczymy podczas prac pielęgnacyjnych (pielenia) zakwitają w 2-3 roku.

Uprawa i zastosowanie
Stanowiska i podłoża do uprawy wymaga puszkinia takiego samego jak opisany wyżej śnieżnik. Pozostawiona w jednym miejscu przez kilka lat tworzy duże kępy, które będą ładniej wyglądać jeżeli w pobliżu będą w tym samym czasie kwitły rośliny o innym bardziej wyrazistym lub kontrastowym kolorze jak opisany śnieżnik lub krokusy czy kosaćce żyłkowane. W razie konieczności cebulki puszkini wykopujemy pod koniec maja i do czasu ponownego sadzenia we wrześniu przechowujemy w przewiewnym pomieszczeniu w temp. 18-20 C.
Zastosowanie- wysadzanie w kępach na brzegach rabat w połączeniu z innymi roślinami cebulowymi lub bylinami wczesnowiosennymi, w pobliżu drzew i krzewów.
Puszkinia i śnieżnik mogą też służyć do wykonania małych wiosennych bukiecików.

Rośliny cebulowe kwitnące wiosną

Najpopularniejszą i najbardziej znaną rośliną wiosenną jest Krokus- szafran wiosenny- Crocus
Nazwę tą roślinie nadali Grecy i od niej wywodzi się łacińska nazwa.

Liście krokusów są bardzo wąskie, rynienkowato wygięte, silnie rosną dopiero po kwitnieniu, osiągając około 25 cm długości. Kwiaty około 15 cm wysokości podobnie jak liście wyrastają bezpośrednio z bulwy, ich płatki są rurkowato zrośnięte i tylko w górnej części się rozchylają. Bulwy krokusów są kuliste lub nieco spłaszczone, okryte suchymi, co charakterystyczne siateczkowatymi łuskami.
Kolory odmian krokusów od białego poprzez żółty, niebieski, fioletowy oraz prążkowane. Okres kwitnienia to marzec- kwiecień.

Bulwa krokusów jest jednoroczna, po wytworzeniu: korzeni, liści i kwiatów zamiera a na jej miejscu tworzą się bulwy potomne. Rozmnażanie to oddzielanie bulw potomnych, co 3-4 lata.

Bulwy krokusów najlepiej sadzić w miejscach słonecznych lub tylko lekko ocienionych w glebę żyzną, próchniczną, przepuszczalną, ale dostatecznie wilgotną. Krokusy sadzimy w drugiej połowie września do początków października na głębokość 6-8 cm. w odstępach co 10-15 cm. Należy pamiętać, że bulwy krokusów są chętnie zjadane przez gryzonie ogrodowe (norniki, myszy), a więc wskazane jest ich zabezpieczenie np. przez sadzenie w koszykach plastikowych czy drucianych. Miejsce sadzenia nawozimy wiosną dwukrotnie / marzec, kwiecień / najlepiej nawozem wieloskładnikowym w jednorazowej dawce 2-3 dag/ m².
W razie suchej wiosny wskazane jest kilkukrotne podlanie miejsca uprawy krokusów. Dobrze jest wyściółkować miejsce z posadzonymi krokusami drobną korą lub torfem. Jeżeli chcemy wykopać bulwki krokusów czynimy to w II-ej dekadzie czerwca. Bulwki po osuszeniu, oczyszczeniu przechowuje się do czasu sadzenia w miejscu przewiewnym, ocienionym w temp. 17-20 °C.
Zastosowanie krokusów to sadzenie na trawnikach, lepiej w miejscu sadzenia zdjąć darń niż sadzić pod darń, należy w trakcie koszenia trawnika w maju omijać miejsca wzrostu liści. Krokusy można sadzić na skalniakach, rabatach po zakończeniu wegetacji krokusów w tych miejscach wskazane jest wysadzić długokwitnące jednoroczne rośliny rabatowe. Najładniej krokusy wyglądają posadzone w grupach po kilkanaście- kilkadziesiąt bulw.

Hiacynt wschodni

Nazwa rośliny pochodzi od mitycznego greckiego bohatera Hiakinthosa. Od hiacynta z kolei wywodzi się prawdopodobnie imię Jacek.

Z cebuli hiacynta wyrasta kilka liści o długości 20-30 cm, skupionych w rozecie wokół grubego pędu kwiatostanowego długości do 30 cm. Kwiaty dzwonkowate, silnie pachnące, zebrane po kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt w okazałych gronach. Organem spichrzowym jest duża, kulista cebula, której obwód może dochodzić do 20 cm. Cebule odmian kwitnących biało i żółto są pokryte łuskami srebrzystymi, natomiast łuski są purpurowe u hiacyntów o kwiatach różowych, niebieskich, czerwonych i fioletowych.
Hiacynty rozpoczynają kwitnienie w kwietniu i trwa ono do pierwszej połowy maja.

Naturalne przez oddzielanie cebul potomnych, lecz wytwarzają ich niewiele. Metody sztuczne to nacinanie lub drążenie piętki cebuli, aby zmusić ją do tworzenia dużej ilości cebulek przybyszowych. Zabieg ten wykonuje się po wysuszeniu i oczyszczeniu cebul na początku lipca, w jego wyniku cebula mateczna ginie a uzyskane cebulki przybyszowe kwitną po 2-3 latach.

Hiacynty wymagają miejsc zacisznych, słonecznych lub tylko lekko ocienionych, gleb żyznych próchnicznych, przepuszczalnych, ale dostatecznie wilgotnych. Najlepszy termin sadzenia cebul to druga połowa września. Cebule sadzimy na głębokość 10cm w odległości co 15-20cm. Miejsce sadzenia bardzo wskazane jest wyściółkować torfem lub korą a z początkiem zimy dodatkowo okryć jedliną – hiacynty z roślin sadzonych jesienią są najbardziej wrażliwe na wymarzanie zimą. Wiosną dokarmia się rośliny nawozem wieloskładnikowym w 2-3 dawkach, po 2-3 dag/m2, a w razie suszy obficie podlewa.
Po kwitnieniu warto usunąć zasychające kwiatki zostawiając pęd kwiatostanowy-zabieg ten wpływa korzystnie na zdrowotność i przyrost cebul.
Literatura podaje, że można zostawiać cebule hiacyntów w tym samym miejscu na kilka lat, lecz należy pamiętać, że latem powinny one przechodzić okres spoczynku w miejscu suchym. W czasie wilgotnego lata pozostawione w gruncie cebule mogą zostać porażone chorobami (są na nie wrażliwe). Dlatego uważam, że korzystne jest coroczne wykopywanie cebul w drugiej połowie czerwca i po wysuszeniu i oczyszczeniu do czasu jesiennego sadzenia należy je przechowywać w przewiewnym i suchym miejscu w temperaturze 17-20 C.
Zastosowanie – ładnie wyglądają posadzone w grupach po kilkanaście cebul i po kilka w jednym kolorze, na rabacie, na skalniaku, przy ścieżkach. Pojawiły się odmiany hiacyntów o długich kwiatostanach i mogą mieć zastosowanie na kwiat cięty. Hiacynty należy cenić za długi okres kwitnienia, ale najbardziej charakterystyczną ich cechą- jest silny przyjemny zapach i dlatego powinny się znaleźć w każdym ogrodzie.

Narcyz wiosną

Nazwa kojarzy się z bożkiem o tym imieniu, który był zakochany we własnym odbiciu. W rzeczywistośc wywodzi się ona od greckiego słowa narko- usypiam, ze względu na intensywny zapach kwiatów.

Narcyz należy do rodziny amarylkowatych. Literatura opisuje 30 gatunków w ponad 10 tys. odmian. Zarówno gatunki jak i odmiany podzielono wg. budowy kwiatu a także pochodzenia na 12 grup.
Kwiat narcyza składa się z przykoronka (jeżeli jego długość jest większa od średnicy, wtedy część tę nazywa się trąbką) oraz płatków. Płatki znajdują się w jednym lub kilku okółkach. Średnica kwiatów waha się od 2-7,5 cm.
Barwy kwiatów u narcyzów są mało urozmaicone. Większość odmian ma kwiaty żółte w różnych odcieniach, a tylko nieliczne są białe albo wyróżniają się intensywnie pomarańczowo lub czerwono zabarwionym przykoronkiem. Kwiaty są osadzone pojedynczo lub po kilka na jednym pędzie. Wysokość pędów waha się od 8 do 50 cm. U wszystkich gatunków bezlistny pęd kwiatowy wyrasta spośród równowąskich liści. Narcyzy tworzą wieloletnie cebule, wydłużone, pokryte cienkimi, brązowymi suchymi łuskami z wyraźną siateczką nerwów. Kwitnienie narcyzy w zależności od gatunku i odmiany przypada od marca do maja.

Narcyzy rozmnażają się przez oddzielenie cebul przybyszowych. Pamiętać jednak należy o nie rozdzielaniu cebul mocno połączonych z cebulą mateczną, aby nie uszkodzić piętki.

Narcyzy lubią stanowiska słoneczne lub lekko zacienione, gleby próchniczne, dostatecznie wilgotne i głęboko uprawione. Narcyzy są bylinami, których wegetacja trwa w zależności od gatunku 3 do 4 miesiące. Wczesną wiosną, gdy tylko rozmarznie ziemia ukazują się liście narcyzów, później kwiaty.
Najbardziej odpowiednim terminem sadzenia cebul narcyzy jest koniec sierpnia i początek wrzenia, głębokość sadzenia to trzykrotna wysokość cebuli – z reguły 10 – 15 cm, cebule powinny być sadzone w odstępach co 12 – 15 cm. Nawożenie, podlewanie i inne zabiegi agrotechniczne takie jak w uprawie innych cebulowych roślin ozdobnych. Przekwitłe kwiaty usuwamy, nie dopuszczając do zawiązywania nasion. Narcyzy mogą w jednym miejscu rosnąć 3 – 4 lata.
Jeżeli rośliny się zbyt zagęszczą, to należy je wykopać w końcu czerwca – pierwszej dekadzie lipca. Po oczyszczeniu i podzieleniu, do czasu powtórnego sadzenie przechowujemy cebule w przewiewnym ocienionym miejscu w temp. 17 – 20°C. Ważne jest, aby podczas czyszczenia nie usuwać starych korzeni, gdyż grozi to uszkodzeniem piętki i zawiązków nowych korzeni. W uprawie narcyzów bardzo ważny jest termin ich sadzenia – nie opóźniać, ponieważ wysadzone zbyt późno słabo zimują (przemarzają). Wskazane jest wyściółkowanie miejsca wysadzenia narcyzów.

Na kwiat cięty z gruntu i upraw przyspieszonych. Uprawia się także preparowane cebule odmian niskich w doniczkach, na kwitnienie w okresie zimy. Kwitnące kępy narcyzy ładnie wyglądają też w ogródkach skalnych, na rabatach, jako podsadzenia drzew i krzewów.

Różnorodność gatunków i odmian i przez to długi okres kwitnienia oraz zapach zachęcają do przyspieszonej uprawy w pomieszczeniach oraz nasadzeń w ogrodach. Kwitnące w ogrodzie narcyzy są oznaką odejścia zimy i nastania wiosny.

Tulipany - kwiaty wiosny

Najpopularniejsze rośliny cebulowe kwitnące wiosną w ogrodzie czy na działce to tulipany – po łacinie Tulipa. Nazwa tulipan nadana została tym roślinom ze względu na turbanowaty kształt kwiatów a pochodzi od słowa dolbend, oznaczającego materiał, z którego upina się turban.
Naturalne występowanie tulipanów to Azja Mniejsza i Środkowa, a tylko nieliczne gatunki dzikie rosną w Europie i północnej Afryce. Tulipany sprowadzili z Turcji do Europy Zachodniej w końcu XVI wieku kupcy, ich uprawa najpierw rozwijała się we Francji a następnie w Anglii i Holandii – która słynie z ich hodowli i uprawy.

Liście tulipanów zależnie od gatunku mogą być jajowte, eliptyczne lub równowąskie, pokryte woskowatym nalotem, niekiedy ciemnym rysunkiem na górnej stronie, osadzone po kilka na sztywnym pędzie. Większość odmian ma jeden kwiat na pędzie, ale spotyka się też o pędach rozgałęzionych i wtedy roślina tworzy cały bukiet kwiatów. Typowy pojedynczy kwiat składa się z 6 płatków, jego długość może wynosić od 1,5 – 10 cm. Rośliny osiągają od 10 – 70 cm wysokości. Skala barw kwiatów tulipanów jest bardzo bogata i nie ma tylko odmian czysto niebieskich. Część podziemna tulipana to jajowata, jednoroczna cebula okryta suchą łuską, w zależności od gatunku o obwodzie od 3 – 4 cm do 16 cm.
Gatunki i odmiany tulipanów (ogromna różnorodność i liczba odmian – kilkadziesiąt tysięcy) sprawiłu, że wprowadzono klasyfikację dzieląc je na 15 grup. Ta różnorodność sprawia, że najwcześniejsze tulipany zakwitają w końcu marca, a późne dopiero w połowie maja.

Tulipany mnożą się przez oddzielanie cebul potomnych, które co roku tworzą się z obumierającej cebuli matecznej. Zdolność rozmnażania zależy od gatunku i odmiany, a także od warunków uprawy – są odmiany, które dają mały plon cebul np.Greiga (o prążkowanych liściach) i mnożące się bardzo szybko np. Mieszańce Darwina.

Najlepiej rosną w miejscach słonecznych na glebie przepuszczalnej, ale niezbyt suchej. Cebule tulipanów sadzimy w październiku, późniejsze sadzenie zmniejsza możliwość porażania cebul chorobami grzybowymi. Głębokość sadzenia to trzykrotność wysokości cebuli a gęstość to tak, aby między dwie posadzone cebule zmieściła się trzecia. Cebule tulipanów są chętnie zjadane przez polne gryzonie wskazane jest więc sadzenie ich w specjalnych koszyczkach.
Okres wegetacji tulipanów jest bardzo krótki, ale intensywny – w ciągu 3 – 4 miesięcy roślina ma wytworzyć liście, kwiaty i nowe cebule – wymaga więc w okresie uprawy 2 – 3 krotnego nawożenia w razie suszy podlewania. Nie nawozimy roślin po kwitnieniu.
Przekwitające kwiaty usuwa się (ogławia), aby rośliny nie tworzyły nasion. Taki zabieg sprzyja tworzeniu większych cebul oraz zapobiega pleśnieniu opadłych płatków kwiatowych. Należy także rośliny chore, zwłaszcza zawirusowane z widocznymi smugami na kwiatach, usuwać wraz z cebulą i niszczyć. W razie długotrwałych opadów i utrzymującej się w długim okresie wilgotnej pogody opryskać rośliny środkiem grzybobójczym przeciw szarej pleśni.
Wskazane jest coroczne wykopywanie cebul, gdy liście żółkną i zaczynają zasychać w zależności od gatunku i odmiany następuje to na początku lub pod koniec czerwca – z wykopywaniem cebul nie zwlekamy gdyż klon cebul nam się rozpadnie i będzie trudniej wyjąć wszystkie cebule z podłoża. Wykopane cebule najpierw suszy się w temperaturze 25ºC, czyści i do czasu ponownego sadzenia przechowuje w temperaturze 17 – 20ºC.

Bogactwo gatunków i odmian, zróżnicowana wysokości, termin kwitnienia i kolorystyka stwarzają możliwość różnorodnego wykorzystania tulipanów.
Gatunki botaniczne i niskie odmiany do ogrodów skalnych, inne na rabaty, na kwiaty cięte. Do wazonu należy ścinać kwiaty tak, aby zostawić przy cebuli co najmniej jeden liść i przez to nie osłabić przyrostu cebul.
Istnieje powiedzenie: „Ogród bez tulipanów – to ogród bez wiosny’’- sadźmy więc tulipany i zaprośmy wiosnę do ogrodu.

Fiołek wonny - roślina skromna ale wdzięczna

Fiołek wonny (fiołek pachnący) (Viola odorata L.) to gatunek byliny należący do rodziny fiołkowatych. Jest sławny dzięki swojemu charakterystycznemu, mocnemu zapachowi, a także ze względu na skromny wdzięk kwiatów.
W stanie dzikim występuje w całej Europie od zachodu poprzez basen Morza Śródziemnego aż do Kaukazu. W Polsce rozprzestrzeniony na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Zajmuje brzegi lasu, zarośla. Na wiosnę tworzy niskie kępki pokryte kwiatami. Kwitnie od marca do maja. Niekiedy powtarza kwitnienie na przełomie lata i jesieni, ale dużo mniej obficie.

Kwiaty: ciemnofioletowe, rzadziej białe, bardzo pachnące o wydłużonych płatkach. Płatki korony ciemnofioletowe, w gardzieli bledsze. Liście: okrągłosercowate, karbowane, omszone, od spodu błyszczące, świeżo zielone. Owoce: torebka kulistawa, owłosiona. Pokrój: niska kępa stopniowo rozrastająca się dzięki pełzającym rozłogom. Wysokość 5-10 cm. Część podziemna: kłącze

Kwitnie obficie prawie na wszystkich glebach. Najlepsza jest gleba umiarkowanie wilgotna i lekka. Dobrze się czuje w półcieniu i miejscach niezbyt mocno nasłonecznionych.
Rozmnażanie poprzez oddzielanie odrostów lub przez siew nasion. Owoce często są przenoszone przez mrówki, dzięki czemu kępy fiołków mogą pojawić się w różnych częściach ogrodu.

Uprawiany przede wszystkim pod drzewami i krzewami, a także na trawnikach w „dzikich” partiach ogrodu. Fiołki pasują do każdego ogrodu, rozprzestrzeniając cudowny zapach. Nie są typowymi roślinami ogrodów skalnych, ale można je tam posadzić u podstawy skalniaka. Fiołek to nie tylko roślina ozdobna, ale i lecznicza a także wykorzystywana w kuchni. Kwiaty dawniej kandyzowano oraz produkowano z nich syrop na kaszel. Olejek eteryczny jest używany w kosmetyce m. in. do wyrobu perfum.
Już w starożytnej Grecji uważano fiołek za święty kwiat, w cudowny sposób pojawiający się w święcie wiosny. W słowniku W. Kopalińskiego oznacza: wierność, miłość, powagę, a także wiosnę, zapach, nadzieję. Przede wszystkim jednak fiołki symbolizują skromność i pokorę. W mowie kwiatów fiołek wonny oznacza: “Często myślę o Tobie”.

Fiołek powinien znaleźć się w każdym ogrodzie ze względu na przyjemny zapach, drobne ale piękne kwiaty a także możliwość zastosowania na małe bukieciki kupowane wiosną.

Niezapominajki to są kwiaty z bajki

Linneusz nadał nazwę rodzajową Myosotis od greckiego myos – mysz i otis – ucho, gdyż liść niezapominajki przypominał mu kształtem i włosieniem mysie ucho.
Nazwa niezapominajka powtarzana jest we wszystkich językach świata.
Forget me not – po angielsku
Vergissmeinnicht – po niemiecku
Forglemmigej – po duńsku
Forglem-mig-ikke – po norwesku
Förglemmigej – po szwedzku
Niezabudka – po rosyjsku
Wasurena gusa – po japońsku
Wu Wang Cae – po chińsku i pewnie jeszcze wielu innych językach.
Gatunek ten występuje głównie w strefie umiarkowanej Europy, ale także w Azji Ameryce, również w górach Afryki, Australii i Nowej Zelandii.

Niezapominajka jest rośliną dwuletnią, co oznacza, że kwitnie w następnym roku po wysiewie. Nasiona niezapominajki są czarne, drobne (w 1 g mieści się około 2000 nasion), mają 50% siłę kiełkowania; do uzyskania 1000 sztuk rozsady należy więc wysiać 1 g nasion.
Trzeba je wysiewać w okresie czerwiec – sierpień. Nasiona kiełkują po 2 – tygodniach.
W fazie dwóch liści siewki rozpikowujemy (rozstawa 5×5 cm) i we wrześniu lub wiosną rozsadę wysadzamy na miejsce stałe – co 15 – 20 cm.
Jeżeli kwiatów niezapominajki nie ścinamy oraz nie usuwamy po przekwitnieniu, to łatwo rozsiewają się same i w następnych latach bez naszej pomocy będą znów kwitły w tym samym miejscu lub dookoła.

Niezapominajki najlepiej udają się na glebie próchnicznej, nieco zwięźlejszej, zawsze wilgotnej, o odczynie obojętnym, na miejscu półcienistym. Na miejscach suchych i słonecznych kwitnienie niezapominajek jest słabe i krótkotrwałe.
Kwiaty niezapominajki są przede wszystkim we wszystkich odcieniach niebieskiego, ale wyhodowano też odmiany o barwach białych i różowych.

Niezapominajki bardzo ładnie prezentują się nad oczkiem wodnym sadzone w grupie co najmniej 5 – 10 roślin. Niektóre odmiany doskonale prezentują się wśród wiosennych roślin cebulowych, można też je stosować w nasadzeniach jako niskie rośliny obwódkowe wzdłuż rabat czy ścieżek. Niezapominajki sadzi się także do skrzynek balkonowych czy ustawia w pojemnikach na tarasach.
Przypominam, że dzień 15 maja jest Dniem Polskiej Niezapominajki. Nie zapomnijmy więc posadzić niezapominajki w ogrodzie lub na balkonie.

Lawenda

Duże firmy rozmnażają lawendy in vitro lub przez sadzonki zielone, sporządzone z młodych silnych sadzonek o długości 7-10 cm wyrastających po przycięciu roślin matecznych. Sadzonkowanie wykonuje się wiosną lub pod koniec lata – wówczas ukorzenia się i przechowuje sadzonki w chłodnej szklarni do wiosny.
Stosuje się środki stymulujące ukorzenianie, podłoże do ukorzeniania to perlit lub perlit z torfem.
Gatunki wytwarzające nasiona też można rozmnażać, lecz rośliny otrzymane z nasion różnią się pokrojem i barwą kwiatów. Kiełkowanie nasion w temp. 20 – 24°C trwa 2 -3 tygodnie i jest dość nierównomierne. Stratyfikowanie nasion w temp 0 – 4°C przez 2 miesiące i wysiew w szklarni powoduje, że wschody nasion są bardziej wyrównane.

Lawenda charakteryzuje się dużą odpornością na susze, źle znosi zalewanie, można ją sadzić np. po budowie, gdzie gleba jest zanieczyszczona wapnem. Najbardziej odpowiadają jej gleby piaszczysto – gliniaste, przepuszczalne, ciepłe.
Rośliny należy przyciąć po kwitnieniu i drugi raz na wiosnę – wówczas będą miały zwarty pokrój.
Nawożenie kompostem lub nawozami płynnymi w niewielkim stężeniu, nie lubią świeżego obornika i dużych dawek nawozów mineralnych.

Tylko gatunek Lawenda wąskolistna i jego odmiany zimuje w gruncie, inne wykorzystywane są przez jeden sezon do pojemników z dużymi otworami (dobry drenaż i odpływ wody) lub należy przez zimę przechowywać je w widnej piwnicy lub garażu. Lawenda zimująca nadaje się na niskie żywopłoty, obwódki.
Najczęściej komponuje się ją z bylinami w ogrodzie skalnym, żwirowym, z różnymi kępami traw, macierzanką rozchodnikiem, rojnikami, szałwią lekarską. Ścięte rośliny używa się do saszetek zapachowych, potpourri, jako środek antymolowy.
W kuchni: do aromatyzowania galaretek, soków owocowych, ciast, lodów, mięsa. Kąpiele z dodatkiem olejku lawendowego lub wywaru z roślin działają uspokajająco i nasennie. Zapach lawendy odstrasza owady, należy sadzić ją tam gdzie przesiadujemy wieczorem Przy tak wszechstronnym zastosowaniu warto posadzić lawendy w ogródku czy pojemniku na tarasie.

Chryzantemy kwiaty jesieni

Dzięki różnym zabiegom ogrodników chryzantemy możemy kupić prawie przez cały rok, najchętniej jednak jesienią upiększamy nimi nasze otoczenie.
Chryzantemy są roślinami dnia krótkiego, ich pąki kwiatowe zawiązują się, gdy dzień trwa 9-11 godzin.
W uprawie tradycyjnej, odmiany wczesne, zaczynają kwitnąć na przełomie sierpnia/września, średniowczesne –wrzesień/październik, późne-październik/listopad.
W uprawie sterowanej kontroluje się długość dnia i nocy, najczęściej zaciemnia się rośliny skracając wiosną i latem dzień , gdy słońce operuje ponad 11 godzin. W ten sposób chryzantemy możemy pobudzić do kwitnienia w dowolnej porze roku.

Kwiatostany chryzantem mają rozmaitą budowę, bywają pojedyncze, półpełne, pomponowe, kuliste, półkuliste, płaskie, parasolowate, igiełkowe ,anemonowe, łyżeczkowane .
Kolorystyka koszyczków (tak nazywamy kwiatostany tych roślin) jest bardzo zróżnicowana od białego, kremowego, poprzez różne odcienie różu, czerwień, fiolet jednak najwięcej i najchętniej kupowane są odmiany o odcieniach żółtych i złotych – wszak nazwa chryzantema pochodzi od greckiego słowa: chryzos –złoto.

Najlepiej kupić sadzonki chryzantem ogrodowych odmian wczesnych i średniowczesnych i posadzić do dobrze nawiezionego gruntu w połowie maja. W trakcie uprawy należy je dwukrotnie uszczknąć ( w końcu maja i w końcu czerwca ) w celu rozkrzewienia się. Rośliny nawozimy co 2-3 tygodnie mieszanką wieloskładnikową w ilości 2 dag na 1 m/2 i podlewamy w razie suszy.

Kwitnące rośliny zdobią ogród, rozkwitające możemy przesadzić do skrzynek balkonowych lub pojemników i ustawić je na balkonie czy tarasie . Pamiętajmy o systematycznym podlewaniu, aby podłoże było stale wilgotne, zasilamy rośliny raz w tygodniu nawozami dla roślin ozdobnych z kwiatów. Kwiaty cięte długo stoją w wazonie (2-3 tygodnie). Gdy nadchodzi 1 listopada pełnią swą tradycyjną funkcję- dekorują groby. Warto w ogrodzie, na balkonie czy w domu mieć te rośliny o wszechstronnym zastosowaniu, których większość odmian w jesienne szare dni cieszą oczy ciepłymi, słonecznymi barwami.

Cynareria na szare dni

Nazwa cynerarii – starca popielnego (Senecio cruetens) pochodzi od miejsca jego naturalnego występowania – a są to Wyspy Kanaryjskie, gdzie rośnie na skałach i popiołach wulkanicznych. Jako roślinę ozdobną cynerarię zaczęto uprawiać w połowie XIX wieku w Anglii i we Francji.

Zastosowanie
Poszczególne odmiany cynerarii różnią się barwą, kształtem i wielkością koszyczków, a także terminem kwitnienia i wysokością. Obecnie silnie rosnące odmiany uprawia się w ciepłych krajach na rabatach, natomiast do dekoracji wnętrz mają zastosowanie głównie zwarte, niskie odmiany (wysokości 15 – 25 cm). W sprzedaży cynerarie pojawiają się od października do marca, więc jest to typowa roślina jesienno – zimowa.

Jakie warunki spełnić aby cyneraria długo kwitła?
Kupując cynerarię wybieramy taką roślinę która zaczyna dopiero kwitnąć i ma ładny zwarty pokrój.
Cynerarie najpiękniej i długo kwitną w chłodnych pomieszczeniach (o temperaturze 10-15 C°), do których dociera dużo rozproszonego światła. Rośliny należy podlewać w taki sposób aby podłoże było stale wilgotne. Cyneraria lubi także wysoką wilgotność powietrza. Spełniając te warunki cyneraria może zdobić nasze pomieszczenie przez 5 – 6 tygodni. Przekwitłą, gdy straci walory ozdobne kompostujemy.