Tulipany - kwiaty wiosny

Najpopularniejsze rośliny cebulowe kwitnące wiosną w ogrodzie czy na działce to tulipany - po łacinie Tulipa.
Nazwa tulipan nadana została tym roślinom ze względu na turbanowaty kształt kwiatów a pochodzi od słowa dolbend, oznaczającego materiał, z którego upina się turban.
Naturalne występowanie tulipanów to Azja Mniejsza i Środkowa, a tylko nieliczne gatunki dzikie rosną w Europie i północnej Afryce.
Tulipany sprowadzili z Turcji do Europy Zachodniej w końcu XVI wieku kupcy, ich uprawa najpierw rozwijała się we Francji a następnie w Anglii i Holandii - która słynie z ich hodowli i uprawy.

Opis rośliny
Liście tulipanów zależnie od gatunku mogą być jajowte, eliptyczne lub równowąskie, pokryte woskowatym nalotem, niekiedy ciemnym rysunkiem na górnej stronie, osadzone po kilka na sztywnym pędzie.
Większość odmian ma jeden kwiat na pędzie, ale spotyka się też o pędach rozgałęzionych i wtedy roślina tworzy cały bukiet kwiatów.
Typowy pojedynczy kwiat składa się z 6 płatków, jego długość może wynosić od 1,5 - 10 cm. Rośliny osiągają od 10 - 70 cm wysokości. Skala barw kwiatów tulipanów jest bardzo bogata i nie ma tylko odmian czysto niebieskich.
Część podziemna tulipana to jajowata, jednoroczna cebula okryta suchą łuską, w zależności od gatunku o obwodzie od 3 - 4 cm do 16 cm.
Gatunki i odmiany tulipanów (ogromna różnorodność i liczba odmian - kilkadziesiąt tysięcy) sprawiła, że wprowadzono klasyfikację dzieląc je na 15 grup.
Ta różnorodność sprawia, że najwcześniejsze tulipany zakwitają w końcu marca, a późne dopiero w połowie maja.

Rozmnażanie
Tulipany mnożą się przez oddzielanie cebul potomnych, które co roku tworzą się z obumierającej cebuli matecznej.
Zdolność rozmnażania zależy od gatunku i odmiany, a także od warunków uprawy - są odmiany, które dają mały plon cebul np.Greiga (o prążkowanych liściach) i mnożące się bardzo szybko np. Mieszańce Darwina.

Uprawa
W miejscach słonecznych na glebie przepuszczalnej, ale niezbyt suchej. Cebule tulipanów sadzimy w październiku, późniejsze sadzenie zmniejsza możliwość porażania cebul chorobami grzybowymi.
Głębokość sadzenia to trzykrotność wysokości cebuli a gęstość to tak, aby między dwie posadzone cebule zmieściła się trzecia. Cebule tulipanów są chętnie zjadane przez polne gryzonie wskazane jest więc sadzenie ich w specjalnych koszyczkach.
Okres wegetacji tulipanów jest bardzo krótki, ale intensywny - w ciągu 3 - 4 miesięcy roślina ma wytworzyć liście, kwiaty i nowe cebule - wymaga więc w okresie uprawy 2 - 3 krotnego nawożenia w razie suszy podlewania. Nie nawozimy roślin po kwitnieniu.
Przekwitające kwiaty usuwa się (ogławia), aby rośliny nie tworzyły nasion. Taki zabieg sprzyja tworzeniu większych cebul oraz zapobiega pleśnieniu opadłych płatków kwiatowych. Należy także rośliny chore, zwłaszcza zawirusowane z widocznymi smugami na kwiatach usuwać wraz z cebulą i niszczyć. W razie długotrwałych opadów i utrzymującej się w długim okresie wilgotnej pogody opryskać rośliny środkiem grzybobójczym przeciw szarej pleśni.
Wskazane jest coroczne wykopywanie cebul, gdy liście żółkną i zaczynają zasychać w zależności od gatunku i odmiany następuje to na początku lub pod koniec czerwca - z wykopywaniem cebul nie zwlekamy gdyż klon cebul nam się rozpadnie i będzie trudniej wyjąć wszystkie cebule z podłoża. Wykopane cebule najpierw suszy się w temperaturze 25ºC, czyści i do czasu ponownego sadzenia przechowuje w temperaturze 17 - 20ºC.

Zastosowanie
Bogactwo gatunków i odmian, zróżnicowana wysokości, termin kwitnienia i kolorystyka stwarzają możliwość różnorodnego wykorzystania tulipanów.
Gatunki botaniczne i niskie odmiany do ogrodów skalnych, inne na rabaty, na kwiaty cięte. Do wazonu należy ścinać kwiaty tak, aby zostawić przy cebuli co najmniej jeden liść i przez to nie osłabić przyrostu cebul.
Istnieje powiedzenie: „Ogród bez tulipanów - to ogród bez wiosny’’- sadźmy więc tulipany i zaprośmy wiosnę do ogrodu.